atopowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry to przewlekła dermatoza o nawrotowym charakterze i alergicznym podłożu. Stanowi jedną z najczęstszych chorób skóry wieku dziecięcego. Aż w 60% przypadków pierwsze symptomy AZS pojawiają się przed ukończeniem 1. roku życia. Dla choroby typowy jest nasilony świąd oraz zmiany skórne o charakterystycznej lokalizacji. W ostatnich latach obserwuje się wzrost częstości zachorowań na atopowe zapalenie skóry. Cierpi na nie nawet 10-12% mieszkańców krajów europejskich. Większość dzieci wyrasta z tego schorzenia, jednak część musi borykać się z nim do końca życia. Atopowa skóra wymaga szczególnej troski i odpowiedniej pielęgnacji. Jak wygląda leczenie domowe choroby?

Etiologia atopowego zapalenia skóry nie została do końca poznana. Na rozwój choroby wpływają predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe. Dermatoza obniża komfort życia chorych, ponieważ powoduje problemy ze snem i koncentracją. Nieestetyczne zmiany skórne są również przyczyną obniżonej samooceny i kompleksów atopików. Leczenie AZS opiera się jedynie na zwalczeniu jego objawów. Przydatna okazuje się farmakoterapia oraz leczenie domowe, polegające na odpowiedniej pielęgnacji skóry.

Atopowe zapalenie skóry – na czym polega?

Atopowe zapalenie skóry to nawrotowa i przewlekła choroba o podłożu alergicznym. Organizm atopika produkuje nadmierną ilość przeciwciał IgE w odpowiedzi na kontakt z alergenami. Choroba w 60% przypadków po raz pierwszy pojawia się u dzieci przed 1. rokiem życia. Takie maluchy często cierpią na alergię na produkty spożywcze ze względu na niedojrzałość układu pokarmowego. Niemowlęta często wyrastają z uczulenia wraz z wiekiem, co prowadzi do zaniknięcia objawów AZS. Niestety, niektóre z nich muszą zmagać się z chorobą także w późniejszym wieku. Atopowa skóra ma nieprawidłową budowę, charakteryzującą się upośledzeniem ochronnego płaszcza lipidowego. U atopików nie stanowi on bariery dla patogenów, czynników drażniących czy alergenów. Kontakt z nimi prowadzi do pojawienia się zmian skórnych, łuszczenia naskórka i nasilonego świądu.

Przyczyny i czynniki nasilające wyprysk atopowy

U źródła atopowego zapalenia skóry leży atopia, czyli wrodzone predyspozycje do chorób alergicznych. Gdy jedno z rodziców dziecka jest atopikiem, prawdopodobieństwo rozwoju choroby u malucha wynosi 20-40%. Oboje rodzice chorujący na AZS na 60-80% będą mieli potomstwo cierpiące na to schorzenie. Same skłonności genetyczne nie warunkują jednak wystąpienia choroby. Ujawnia się ona pod wpływem czynników zewnętrznych: warunków klimatycznych, zanieczyszczenia środowiska i drażniących substancji. Najistotniejszy wpływ na atopowe zapalenie skóry ma częsty kontakt z alergenami pokarmowymi i wziewnymi, na które atopik ma uczulenie. Objawy choroby nasila silny stres, pocenie się, noszenie syntetycznych ubrań oraz stosowanie tradycyjnych kosmetyków.

Objawy atopowego zapalenia skóry

Atopowe zapalenie skóry ma zazwyczaj dość typowy przebieg związany z wiekiem chorego. U najmłodszych dzieci zmiany skórne pojawiają się na twarzy, głowie i szyi. Zazwyczaj są to drobne i sączące się grudki, pęcherzyki lub nadżerki. U maluchów między 4. a 10. rokiem życia wyprysk obejmuje głównie kończyny. Lokalizuje się w zgięciach łokci i kolan, a także na grzbiecie dłoni czy stóp. Skóra takich dzieci staje się pogrubiała i lekko brązowa, a naskórek może intensywnie się łuszczyć. U dorosłych czerwone plamy i wypryski występują symetrycznie. W rzadkich przypadkach zajmują całe ciało, co nazywamy erytrodermią. Choroba ma charakter nawrotowy, z okresami remisji na lato oraz nasileniem objawów pod wpływem niesprzyjających czynników. Każdy etap AZS charakteryzuje się nasilonym świądem i przesuszeniem skóry.

Atopowe zapalenie skóry – leczenie domowe

leczenie AZS

Atopowe zapalenie skóry leczone jest zazwyczaj za pomocą takich leków, jak miejscowe kortykosteroidy, środki antyhistaminowe i przeciwzapalne. Ponadto zalecane jest wykluczenie lub ograniczenie kontaktu z alergenami. Atopikom może pomóc także leczenie domowe. Choroba wymaga intensywnej pielęgnacji podrażnionej skóry atopowej. Chory nie powinien stosować tradycyjnych kosmetyków, które wysuszają i napinają cerę. Sięgnąć może za to po emolienty, czyli natłuszczające, nawilżające i regenerujące specyfiki przeznaczone dla atopików. Te apteczne kosmetyki mają formę żelu, emulsji, kremu, oliwki lub balsamu. Ich regularne stosowanie chroni skórę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i redukuje uciążliwy świąd. Warto wiedzieć, że atopik powinien kąpać się często, ale krótko. Do kąpieli może dodać sodę oczyszczoną, siemię lniane lub sól z Morza Martwego. Skórę po umyciu musi nawilżyć odpowiednim preparatem zanim całkowicie wyschnie. Warto zwrócić uwagę także na odzież – powinna być cienka, przewiewna i wykonana z organicznej bawełny.

Domowe sposoby na atopowe zapalenie skóry

Chorzy na atopowe zapalenie skóry muszą unikać pocenia się, które nasila ich dolegliwości. Temperatura w ich mieszkaniu nie powinna przekraczać 21°C. Schorzeniu sprzyja także silny stres. Z tego powodu atopikom zaleca się psychoterapię, podczas której chorzy uczą się akceptować siebie oraz panować nad emocjami. Wiele osób sięga nie tylko po emolienty, ale i po naturalne specyfiki do pielęgnacji. Polecany jest działający wygładzająco, kojąco i zmiękczająco olej kokosowy. Niekiedy chorobowe miejsca zaleca się przemywać naparem z liści mięty pieprzowej. W walce z AZS pomocne okazują się oleje: araganowy i z czarnuszki. Stosuje się je jako oliwki do ciała. Warto wmasowywać je w wilgotną i rozgrzaną po kąpieli skórę. Oleje złagodzą stan zapalny i przywrócą właściwą proporcję nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 do kwasów omega-6 w organizmie.

Karolina Solga