pokrzywka

Pokrzywka alergiczna to reakcja skórna występująca na skutek kontaktu z alergenami. Często powstaje w wyniku uczulenia na niektóre pokarmy, substancje wziewne lub leki. Może być też objawem alergii kontaktowej. Ma formę swędzących, bladych bąbli o różnej wielkości. Przypominają one zmiany pojawiające się po poparzeniu pokrzywą – stąd wzięła się nazwa dolegliwości. Pokrzywka nie jest bolesna, choć niekiedy towarzyszy jej pieczenie. Ustępuje, nie pozostawiając żadnych blizn ani przebarwień. Jej leczenie opiera się zazwyczaj na farmakoterapii oraz unikaniu styczności z alergenami. Jak pielęgnować zmiany skórne?

Pokrzywka jest bardzo powszechną dolegliwością. Aż 25% populacji doświadcza jej w pewnym momencie swojego życia. Choć najczęściej jest wynikiem alergii, niekiedy wywołują ją także niektóre leki, niska lub wysoka temperatura, ucisk, a nawet wysiłek fizyczny. Bąble pokrzywkowe wykazują dużą zmienność. Szybko pojawiają się i znikają, a nowe zmiany powstają w innym miejscu. Osoby cierpiące z powodu pokrzywki skarżą się na uciążliwe swędzenie. Jak pielęgnować skórę, by złagodzić jej objawy?

Jak powstaje pokrzywka alergiczna?

Alergia to nadmierna reakcja naszego układu odpornościowego na kontakt z alergenami. Uczulające substancje mogą być rozpoznawane przez przeciwciała, które aktywują komórki odpornościowe zwane mastocytami. Za rozpoznawanie alergenów kontaktowych odpowiedzialne są limfocyty. Komórki odpornościowe wydzielają czynniki prozapalne, z których istotną rolę odgrywa histamina. Związek ten wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych. Ich przepuszczalność staje się większa, przez co osocze przedostaje się w obręb skóry, tworząc bąble. Mogą mieć one różną wielkość, tworzyć pojedyncze punkty lub skupiska. Podobny mechanizm ma miejsce w przypadku obrzęku naczynioruchowego, który często uznawany jest za nietypową odmianę pokrzywki. Jego objawy utrzymują się jednak dłużej, a także często zajmują także błony śluzowe. Pokrzywka może być jedynym symptomem alergii. Niekiedy jest jednak pierwszym sygnałem rozwijającej się uogólnionej reakcji anafilaktycznej, która jest groźna dla życia alergika.

Pokrzywka alergiczna – jak ją rozpoznać?

Pokrzywka ma postać bladych bąbli, które otoczone są zaczerwienieniem. Mogą one występować punktowo, w skupiskach lub zlewać się w większe obrzęki. Rzadziej zdarza się, że mają formę linii lub girlandy. Niekiedy pojawiają się w jednym miejscu na ciele, na przykład na rękach, choć mogą zająć całą powierzchnię skóry. Bąble pokrzywkowe bledną pod naciskiem palca i nie są bolesne. Charakterystyczna jest także dynamika zmian – szybko powstają i znikają, lecz w innym miejscu mogą pojawić się nowe. Pokrzywce alergicznej towarzyszy zazwyczaj silne swędzenie lub pieczenie. Dolegliwość ta może mieć dwie formy: ostrą i przewlekłą. O ostrej mówimy, gdy zmiany utrzymują się na skórze krócej niż 6 tygodni. Przewlekła pokrzywka trwa dłużej niż półtora miesiąca.

Diagnostyka pokrzywki alergicznej

zmiany skórne

Pokrzywka alergiczna to powszechna dolegliwość, lecz rozpoznanie choroby i ustalenie jej przyczyn nieraz jest wyzwaniem dla lekarza. Często należy ja różnicować z innymi chorobami, takimi jak atopowe zapalenie skóry, pęcherzyca czy rumień wielopostaciowy. Dla uczulenia najbardziej jest typowa pokrzywka ostra, która pojawia się pod wpływem kontaktu z alergenem i zanika, gdy zostanie on przerwany. Przewlekłe zmiany skórne częściej są objawem innych chorób, mogą być też idiopatyczne, czyli nie mieć ustalonej przyczyny. W leczeniu pokrzywki konieczne jest ustalenie, co uczula pacjenta. Wykonywane są w tym celu punktowe testy skórne oraz oznaczenie poziomu swoistych przeciwciał IgE w krwi, jeżeli alergia ma charakter natychmiastowy. Podejrzenie uczulenia kontaktowego wymaga przeprowadzania testów płatkowych. W ich trakcie do skóry pleców pacjenta przykleja się plaster z komorami wypełnionymi roztworami alergenów podejrzanych o wywołanie objawów. Reakcję alergiczną sprawdza się po 48, 72, i 96 godzinach po jego odklejeniu.

Pokrzywka alergiczna – jak pielęgnować zmiany skórne?

Leczenie pokrzywki alergicznej polega na unikaniu kontaktu z alergenami oraz przyjmowaniu leków antyhistaminowych. Jeśli dolegliwość jest efektem uczulenia pokarmowego, należy zastosować dietę eliminacyjną. Polega ona na stałym wykluczeniu z diety uczulającego produktu. Istotna jest także odpowiednia pielęgnacja zmienionej skóry. Należy ją systematycznie natłuszczać i nawilżać. Najlepiej stosować do tego emolienty, czyli preparaty przeznaczone dla osób chorych na wyprysk atopowy. Środki te dodatkowo regenerują naskórek oraz działają przeciwświądowo. Swędzenie złagodzą także dermokosmetyki zawierające srebro koloidalne. Skóry nie należy drapać, trzeć ostrym ręcznikiem ani narażać na kąpiel w gorącej wodzie. Należy też unikać opalania, nadmiernego wysiłku fizycznego czy mało przewiewnych, obcisłych ubrań. Zanim sięgniemy po domowe środki na pokrzywkę, na przykład ocet jabłkowy, koniecznie skonsultujmy się z dermatologiem.

Karolina Solga