Atopowe zapalenie skóry to przewlekła dermatoza o nawrotowym przebiegu. Jest to genetycznie uwarunkowana nadwrażliwość skóry na alergeny i szkodliwe czynniki środowiskowe. Towarzyszy jej świąd, suchość i łuszczenie naskórka oraz nadprodukcja przeciwciał IgE. AZS pojawia się przede wszystkim u mieszkańców dużych miast. W krajach wysoko rozwiniętych cierpi na nie aż 10-15% dzieci. Część maluchów wyrasta z choroby, jednak wiele z nich będzie musiało borykać się z nią do końca życia. Atopowe zapalenie skóry jest przyczyną problemów ze snem, koncentracją i samooceną. Wymaga stosowania farmakoterapii oraz odpowiedniej pielęgnacji skóry. Jak wpływa na kobiety w tak wyjątkowym stanie, jakim jest ciąża?
Skóra kobiety chorej na atopowe zapalenie skóry może zareagować bardzo różnie na burzę hormonalną w czasie ciąży. Część pań obserwuje wtedy u siebie nasilenie objawów. Niekiedy jednak dolegliwości znacznie się zmniejszają. W rzadkich przypadkach zdarza się, że wyprysk ujawnia się pierwszy raz dopiero w trakcie ciąży. Pielęgnacja skóry w tym okresie jest utrudniona, ponieważ ciężarna nie może stosować wszystkich leków na AZS. Jak kobiety w ciąży powinny dbać o cerę atopową?
Atopowe zapalenie skóry – na czym polega?
Atopowe zapalenie skóry jest przewlekłą i nawrotową chorobą o alergicznym podłożu. Charakterystyczne dla tej dermatozy są takie objawy, jak uciążliwy świąd, suchość i łuszczenie naskórka. Skóra atopika pozbawiona jest hydrolipdowego płaszcza, który chroniłby ją przed wnikaniem patogenów czy drażniących substancji. Na AZS cierpią osoby z atopią, czyli genetycznymi predyspozycjami do chorób alergicznych. Dlatego u wielu chorych pojawia się także astma oskrzelowa czy nieżyt nosa. Organizm atopika w odpowiedzi na kontakt z uczulającymi czynnikami produkuje w nadmiarze przeciwciała IgE. Są to immunoglobuliny które rozpoznają alergen i zapoczątkowują stan zapalny skóry. Na ten proces mają wpływ zarówno uczulenia pokarmowe, jak i wziewne. Bardziej dokuczliwy przebieg choroby zależy również od zanieczyszczenia środowiska, doświadczanego stresu lub stosowania detergentów i tradycyjnych kosmetyków.
Jak rozpoznać wyprysk atopowy?
Atopowe zapalenie skóry najczęściej pojawia się przed 1. rokiem życia. Stanowi wtedy zwykle manifestację alergii pokarmowej. U malucha na twarzy i głowie pojawiają się pęcherzyki i sączące się grudki. Część dzieci wyrasta z uczulenia na mleko czy gluten, a jednocześnie mijają dolegliwości AZS. Niestety, niekiedy nadal chorują kilkulatki oraz dzieci w wieku szkolnym. U nich wyprysk obejmuje kończyny: zgięcia łokci i kolan oraz grzbiety dłoni i stóp. Ich skóra może stać się lekko brązowa, pogrubiała i łuszcząca się. U dorosłych zmiany mogą pojawić się symetrycznie na całym ciele. Objawy nasilają się pod wpływem stresu lub w sezonie jesienno-zimowym. Przeplatanie się okresów remisji z nawrotami objawów jest typowe dla atopowego zapalenia skóry. W każdym wieku schorzeniu towarzyszy świąd, suchość skóry oraz podatność na nadkażenia bakteryjne.
Atopowe zapalenie skóry a ciąża
Ciąża to wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. Stres i zmiany hormonalne w tym okresie mogą odbić swoje piętno na skórze przyszłej mamy. Niekiedy właśnie wtedy pierwszy raz pojawia się atopowe zapalenie skóry. Panie już borykające się z chorobą w ciąży nierzadko obserwują u siebie nasilenie objawów. Skóra ciężarnej i tak jest przesuszona, co związane jest ze spowolnieniem pracy gruczołów łojowych. Niestety, u kobiet chorych na AZS oznacza to jeszcze silniejszy świąd i silne łuszczenie naskórka. Nie zawsze jednak skóra atopowa tak źle reaguje na ciążę. W niektórych przypadkach jej kondycja ulega znacznej poprawie. Trudno więc przewidzieć, jak ten odmienny stan podziała na przebieg dermatozy. Warto zawczasu zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry, by uniknąć zaostrzenia przykrych dolegliwości.
Jak dbać o skórę atopową w ciąży?
Kobiety zmagające się z wypryskiem atopowym powinny zawsze dbać o odpowiednią pielęgnację swojej skóry. Zasada ta jest jeszcze ważniejsza, gdy zachodzą w ciążę. Warto w tym czasie unikać długich, gorących kąpieli. Ciepło i pocenie się sprzyja nasileniu dolegliwości AZS, dlatego lepiej nie przegrzewać organizmu. Temperatura w domu atopika nie powinna przekraczać 21°C. Lepiej także zmienić ubrania na przewiewne i wykonane z organicznej bawełny. Istotne jest również unikanie stresu. Nie bez przyczyny atopowe zapalenie skóry uznawane jest za schorzenie psychosomatyczne. Silne emocje prowadzą do zaostrzenia objawów dermatozy. Należy również ograniczyć kontakt z alergenami, na które kobieta w ciąży ma uczulenie. Musi ona przyjrzeć się swojemu jadłospisowi i otoczeniu, by wyeliminować z nich alergizujące czynniki.
Ciąża a pielęgnacja skóry atopowej
Kobiety w ciąży często zmagają się z nasileniem objawów atopowego zapalenia skóry. Świąd niekiedy staje się nie do wytrzymania, a drapanie skóry prowadzi do nadkażeń. Niezbędna w tym czasie jest więc konsultacja z lekarzem, który wypisze farmaceutyki bezpieczne dla płodu. Wiele leków może zagrażać prawidłowemu rozwojowi dziecka, dlatego nie wolno ich stosować na własną rękę. U pań w ciąży stosowane mogą być miejscowo działające sterydy. Niekiedy specjalista przepisuje też leki antyhistaminowe. Unikać należy za to cyklosporyny oraz antybiotyków. Ważna jest właściwa pielęgnacja skóry: jej systematyczne natłuszczanie i nawilżanie. Najlepiej sięgnąć po emolienty, które stworzone są specjalnie z myślą o atopikach. Preparaty te dodatkowo regenerują zniszczony naskórek i działają antyświądowo. Chronią też skórę przed wnikaniem alergenów, patogenów i drażniących substancji. Tymczasową ulgę przyniosą za to zimne kompresy przyłożone do swędzących zmian.
Zapraszamy do lektury!
Czy preparaty z dziegciem mogą wspomóc leczenie łuszczycy?
Karolina Solga
Na atopowe zapalenie skóry stosowałam krem PSORIS, u mnie się sprawdził. Jest produktem bez sterydów, może akurat komuś pomogłam 🙂