Atopowe zapalenie skóry to przewlekła, zapalna dermatoza o nawrotowym charakterze. Na ciele chorego pojawiają się zaczerwienienia, wypryski oraz grudki. Typowe dla schorzenia jest występowanie uciążliwego świądu. Atopik drapie się intensywnie, szczególnie w nocy, przez co uszkadza naskórek. Doprowadza to do nadkażeń bakteryjnych i grzybiczych, które nasilają stan zapalny. Dokuczliwe swędzenie skóry staje się przyczyną bezsenności i problemów z koncentracją. Nieestetyczny wyprysk może pojawiać się na twarzy i dłoniach, co nierzadko staje się przyczyną kompleksów. Z tego powodu atopicy mają problemy z samooceną, co jest dla nich wyjątkowo niekorzystne, ponieważ stres wpływa na nasilenie ich dolegliwości. Jak temu zaradzić?
Szacuje się, że na atopowe zapalenie skóry cierpi około 10-20% dzieci i 2-5% dorosłych. Ta zapalna choroba skóry coraz częściej dotyka mieszkańców wysoko rozwiniętych krajów. Jej podłożem jest atopia, czyli genetyczne skłonności do chorób alergicznych. Na dolegliwości wpływa także zanieczyszczenie środowiska, silny stres czy używanie detergentów. Jak AZS wpływa na samoocenę chorych?
Atopowe zapalenie skóry, czyli choroba alergiczna
Atopowe zapalenie skóry to niezakaźna choroba o podłożu alergicznym. Organizm atopika wytwarza nadmierną ilość przeciwciał IgE w odpowiedzi na kontakt z alergenami. Chorzy często cierpią na alergie pokarmowe i wziewne, które wpływają na zaostrzenie symptomów dermatozy. Skóra atopowa jest pozbawiona hydrolipidowego płaszcza, który chroni przed utratą wody i wnikaniem alergenów i patogenów. Z tego powodu jest sucha, silnie swędząca oraz podatna na podrażnienia. Przyczyna rozwoju tej choroby nie została jednoznacznie ustalona. Na pewno dużą rolę w jej wystąpieniu pełnią predyspozycje genetyczne do schorzeń alergicznych, czyli atopia. Oprócz AZS do atopowych chorób zalicza się alergiczny nieżyt nosa oraz astmę oskrzelową. Nie każda osoba z atopią doświadczy jednak przykrych dolegliwości. Na ich powstanie wpływa także zanieczyszczone środowisko, częsty kontakt z alergenami oraz używanie drażniących środków czystości.
Objawy atopowego zapalenia skóry
Atopowe zapalenie skóry objawia się wypryskowymi zmianami skórnymi oraz silnym świądem. Przebieg choroby ma charakterystyczny przebieg, zależnie od wieku chorego. AZS pojawia się najczęściej u niemowląt przed 1. rokiem życia. Zmiany obejmują wtedy twarz, szyję i głowę malucha. Mają postać wysiękowych grudek, strupów oraz nadżerek. U dzieci między 4. a 12. rokiem życia wyprysk zlokalizowany jest w okolicach nadgarstków oraz zgięciach łokciowych i podkolanowych. Skóra atopików jest już pogrubiała, silnie się łuszczy oraz ma ciemniejsze zabarwienie. U młodzieży i dorosłych zmiany skórne są symetryczne i mogą obejmować szyję, twarz, kończyny oraz tułów. Niekiedy zdarza się, że przyjmują postać uogólnioną i zajmują całe ciało. W wieku dorosłym atopowe zapalenie skóry ma charakter przewlekły. Często w okresie letnim ulega samoistnej remisji. Nasilenie dolegliwości obserwuje się na wiosnę oraz jesień.
Atopowe zapalenie skóry a problemy z samooceną
Atopowe zapalenie skóry objawia się nieestetycznym wypryskiem i nasilonym świądem. Nic dziwnego, że chorzy często wykazują problemy z samooceną. Swędzenie skóry nie pozwala im spać, staje się przyczyną problemów z koncentracją i kłopotów w nauce. Zmiany skórne na twarzy czy rękach mogą stać się obiektem drwin rówieśników atopika. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z natury tej choroby. Część uważa ją za zakaźną, co powoduje odrzucenie chorego przez jego środowisko. Sam atopik nierzadko uważa siebie za mniej atrakcyjnego. Często skutkuje to wycofaniem z aktywności społecznej, a w dorosłym życiu – także zawodowej. Dermatoza ta ma więc niebagatelny wpływ na życie pacjentów. Osoby z AZS częściej cierpią na zaburzenia depresyjne i lękowe. Choroba wpływa również na jakość życia rodziców dzieci z wypryskiem atopowym. Takie maluchy krócej śpią, są rozdrażnione i płaczliwe. Eliminacja alergenów z otoczenia i jadłospisu atopika także może być wyczerpująca dla jego opiekunów.
Wyprysk atopowy – jak sobie z nim poradzić?
Atopowe zapalenie skóry wpływa na pogorszenie jakości życia chorego. Najskuteczniejszą metodą radzenia sobie z chorobą jest właściwa pielęgnacja skóry. Łagodzi ona objawy wyprysku i zmniejsza nasilenie świądu. Dzięki temu poprawia się także nastrój chorego. Nie musi borykać się z uciążliwymi objawami. Istotne jest natłuszczanie i nawilżanie atopowej skóry. Najlepiej wykorzystywać do tego środki przeznaczone specjalnie dla chorych na AZS, czyli emolienty. Dodatkowo sprzyjają one regeneracji naskórka oraz chronią go przed działaniem drażniących substancji i patogenów. Atopik musi unikać kontaktu z alergenami, które zaostrzają przebieg choroby. Konieczne jest też stosowanie diety eliminacyjnej, wykluczającej pokarmy uczulające danego pacjenta. Niskie poczucie wartości chorych związane jest ze złym samopoczuciem. Taki stan psychiczny negatywnie odbija się na zdrowiu, sprzyjając nasileniu dolegliwości. W takiej sytuacji przydatna jest psychoterapia, podczas której atopik uczy się samoakceptacji oraz radzenia sobie ze stresem.
Karolina Solga
