Pistacje to smaczne i wykwintne orzechy, które zaczynają cieszyć się coraz większą popularnością. Warto je włączyć do swojego menu, ponieważ zawierają między innymi witaminy z grupy B, biotynę, ryboflawinę, żelazo, potas czy magnez. Jako jedyne orzechy dostarczają nam karotenoidów. Niestety, stosunkowo często występuje alergia na pistacje. Zwykle u alergików pojawia się nadwrażliwość na orzeszki ziemne. Jego objawy wystąpić mogą też po spożyciu innych orzechów: włoskich, brazylijskich czy właśnie pistacji. Chory może skarżyć się jedynie na obrzęk warg lub wysypkę. Często zdarza się jednak, że nawet niewielka ilość orzechów prowadzi do zagrażającego życiu wstrząsu anafilaktycznego. Jak rozpoznać alergię na pistacje?
Alergia pokarmowa to nadmierna reakcja naszego układu immunologicznego na niektóre substancje obecne w pewnych produktach spożywczych. Są one uznawane przez organizm za szkodliwe patogeny. Kontakt z nimi zapoczątkowuje reakcję obronną związaną ze stanem zapalnym i obrzękiem. W orzechach alergizujące działanie mają niektóre białka należące do grupy legumin i albumin. Jak zdiagnozować i leczyć alergię na pistacje?
Pistacje – wartości odżywcze
Pistacje nazywane są zielonymi migdałami lub orzechami szczęścia. Są to nasiona drzewa pistacjowego, które rośnie w umiarkowanym klimacie. Orzechy te są stosunkowo niskokaloryczne – jeden orzeszek zawiera jedynie 3 kalorie. Przez dietetyków cenione są ze względu na szczególne wartości odżywcze. Zawierają witaminy z grupy B, które działają korzystnie na nasz układ nerwowy. Są też źródłem gamma-tokoferolu, czyli odmiany witaminy E uważanej za witaminę młodości. Jako jedyne orzechy są bogate w karotenoidy: luteinę i zeaksantynę, które wspomagają pracę oczu. Ponadto w pistacjach znajdziemy sporo błonnika, fosforu, potasu, magnezu i wapnia. Ich niski indeks glikemiczny sprawia, że bez obaw do jadłospisu mogą włączyć je cukrzycy. Orzechy te spożywa się na surowo lub prażone. Wykorzystuje się je w cukiernictwie do wyrobu tortów, marcepanów, budyniów czy lodów. Niestety, alergia na orzechy często wyklucza jedzenie pistacji. Co może w nich uczulać?
Alergia na pistacje – przyczyny
Alergia na orzechy prawdopodobnie dotyczy aż 1% populacji. Rozwija się ona już w dzieciństwie. Najczęściej uczulają orzeszki ziemne, czyli arachidowe, których białka są wyjątkowo silnymi alergenami. Niestety, nadwrażliwość może dotyczyć także innych orzechów: włoskich, nerkowca czy laskowych. Uczulenie wywołują niekiedy jadalne kasztany i migdały. Nierzadko dotyczy ono właśnie pistacji. Osoby uczulone na te orzechy zwykle nie mogą spożywać także owoców mango czy nerkowców, które należą do tej samej rodziny botanicznej. Za objawy alergii odpowiedzialne są w nich białka należące do grupy albumin i legumin. Warto wiedzieć, że uczulenie na orzechy zdecydowanie częściej pojawia się u osób uczulonych na pyłki roślin i owoce. Jego symptomy mogą nasilać się pod wpływem wysiłku fizycznego, alkoholu lub leków zawierających kwas acetylosalicylowy.
Objawy alergii na pistacje
Orzechy to bardzo silne alergeny, dlatego dolegliwości po ich spożyciu pojawiają się bardzo szybko. Często dotyczą one skóry. Pojawia się wtedy pokrzywka, wysypka, zaczerwienienie skóry lub jej swędzenie. Uczulone osoby cierpiące na wyprysk atopowy mogą zaobserwować u siebie nasilenie objawów po zjedzeniu produktów zawierających pistacje. Niekiedy u alergika może wystąpić niebezpieczny dla zdrowia i życia wstrząs anafilaktyczny. Reakcja ta dotyka jednak znacznie częściej osoby z uczuleniem na orzeszki ziemne. Alergia na pistacje może objawiać się obrzękiem warg, języka i dróg oddechowych. Pojawić się mogą wymioty, mdłości, biegunka i bóle brzucha. Rzadziej chory doświadcza napadu astmy, duszności, wodnistego kataru i łzawienia spojówek. Niekiedy spożycie alergenu skutkuje zaburzeniami świadomości i zachowania. Objawów tych nie należy lekceważyć. Bezwzględnie powinny one skłonić nas do wizyty u alergologa.
Alergia na pistacje – jak ją rozpoznać?
Alergię na pistacje lekarz może wstępnie rozpoznać dzięki wywiadowi klinicznemu. Diagnozę potwierdzą testy na alergię. Wykorzystywane są w niej punktowe testy skórne, w trakcie których roztwory z alergenami nanoszone są na skórę przedramienia. Bąbel histaminowy w miejscu kontaktu skóry z preparatem zawierającym białka orzechów świadczy o alergii. Badanie te pozwala na wykrycie uczulenia u większości chorych. Niekiedy jednak ocenia się dodatkowo stężenie swoistych przeciwciał klasy IgE we krwi. Bardzo rzadko wykorzystywane są testy prowokacyjne. Wykonuje się je w warunkach szpitalnych. Polegają na podawaniu chorej osobie alergenu w stopniowo rosnących dawkach. Nasilenie objawów potwierdzi wstępną diagnozę. Test nie jest zalecany ze względu na duże ryzyko wstrząsu anafilaktycznego.
Leczenie alergii na pistacje
Najskuteczniejszym sposobem leczenia alergii pokarmowej jest dieta eliminacyjna. Polega ona na wykluczeniu z jadłospisu uczulających produktów. Oznacza to nie tylko rezygnację ze spożywania pistacji, ale również wszelkich artykułów je zawierających. Alergik musi mieć nawyk dokładnego czytania etykiet kupowanych produktów. Pistacje mogą znajdować się w płatkach śniadaniowych, lodach, sosach do pieczenia czy krakersach. Są również dodatkiem do mortadeli, czyli pewnego rodzaju włoskiej kiełbasy. Objawy alergii, które już wystąpiły, mogą zostać zniesione przez leki antyhistaminowe. Osoby zagrożone wstrząsem anafilaktycznym powinny mieć przy sobie także ampułkostrzykawki z adrenaliną. Podawana jest ona domięśniowo przez samego alergika lub osoby mu towarzyszące w razie wystąpienia gwałtownej reakcji.
Karolina Solga
