alergia na kobalt

Kobalt jest srebrzystobiałym, ciągliwym i błyszczącym metalem. Stosuje się go do wytopu stali i wyrobu magnesów, a jego związki wykorzystywane są w przemyśle szklarskim i ceramicznym. Co ciekawe, metal ten jest potrzebny naszemu organizmowi w śladowych ilościach. Wchodzi w skład witaminy B12 oraz jest obecny w centrach reaktywnych niektórych enzymów. Jego niedobór może prowadzić do zaburzenia krzepnięcia krwi. Wyizolowany kobalt nie ma silnych właściwości alergizujących. Uczulenie wywołują częściej jego połączenia z innymi metalami – chromem i niklem. Jak objawia się alergia na kobalt?

Alergia na kobalt ma charakter kontaktowy. Oznacza to, że bezpośrednią przyczyną przykrych objawów jest styczność skóry z przedmiotami wykonanymi z tego metalu. Niekiedy pacjentowi trudno jest stwierdzić, które rzeczy zawierają tak dużą ilość kobaltu, by wywoływać uczulenie. Objawia się ono wypryskiem lub w rzadkich przypadkach wysiewem potnicy. Jak leczyć tę dolegliwość?

Alergia na kobalt – przyczyny

Kobalt to metal, który rzadko uczula sam. Najczęściej przyczyną alergii jest jego połączenie z niklem i chromem, które są silnymi alergenami. Występują jednak przypadki wyizolowanego uczulenia na kobalt. Pierwiastek ten jest obecny w niektórych farbach i detergentach. Stosowany jest także przy wytwarzaniu pigmentów do czasowego tatuażu. W pokarmach duże stężenie kobaltu znajduje się w owocach morza. Uczulenie na ten metal ma charakter kontaktowy. Pojawia się ono pod wpływem częstej styczności skóry z przedmiotami czy substancjami go zawierającymi. Często rozpoznaje się je jako schorzenie zawodowe u złotników, malarzy porcelany czy pracowników drukarni. Niekiedy pojawia się też u robotników pracujących przy wytrawianiu metali oraz producentów gumy i włókien szklanych. Opisano pojedyncze przypadki alergii natychmiastowej na kobalt. W jej wyniku u chorego może wystąpić pokrzywka lub napad astmy.

Objawy alergii na kobalt

Objawy uczulenia na kobalt w przeważającej większości dotyczą skóry. Często obserwowany jest silny stan zapalny małżowin usznych. Towarzyszyć mu może ropienie. Wynika on z noszenia metalowych klipsów lub kolczyków. Alergia na kobalt zazwyczaj objawia się wypryskiem kontaktowym w miejscu, w którym skóra miała styczność z metalem. Zajęte przez niego mogą być okolice brzucha ze względu na kontakt z guzikami od spodni lub sprzączką paska. Zmiany skórne obejmujące ręce nazywane są wypryskiem zawodowym. W większości przypadków dotyczą pracowników wykorzystujących materiały bogate w kobalt, takie jak cement czy beton. Wyprysk może pojawić się także na nogach lub twarzy, zależnie od używanego przez alergika przedmiotu zawierającego uczulający metal. Spożycie kobaltu z pokarmem w rzadkich przypadkach skutkuje wysiewem potnicy.

Alergia na kobalt – leczenie

uczulenie na kobalt

Do podjęcia właściwego leczenia konieczne jest rozpoznanie alergii na kobalt. W tym celu przeprowadza się testy płatkowe. Na skórze pleców alergika nakleja się specjalny plaster z komorami, które wypełnia się roztworami alergenów. Substancje te pozostawia się na 48 godzin. Następnie plaster zdejmuje się i sprawdza reakcje alergiczne w dniu jego ściągnięcia, a także w kolejnych dniach. Wynika to z faktu, że objawy uczulenia kontaktowego często pojawiają się ze znacznym opóźnieniem. Dzięki testowi płatkowemu możemy dowiedzieć się, czy alergia dotyczy jedynie kobaltu, czy także innych metali. Terapia polega przede wszystkim na wyeliminowaniu uczulającego metalu z otoczenia chorego. Ponadto stosowane są miejscowo glikokortykosteroidy oraz leki antyhistaminowe. Pacjent powinien także dbać o właściwe nawilżenie i natłuszczenie skóry zajętej stanem zapalnym, tak jak w przypadku wyprysku atopowego.

Alergia na kobalt a inne metale

Alergia na kobalt u kobiet bardzo często łączy się z nadwrażliwością na nikiel, a u mężczyzn – na chrom. Sam kobalt nie przenika przez naskórek, ponieważ jego tlenki słabo rozpuszczają się w wodzie i pocie. Ich rozpuszczalność wzrasta jednak w płynach zawierających aminokwasy, a takimi są wysięki z pęcherzyków alergicznych. To dlatego uczulenie na kobalt rozwija się znacznie częściej, gdy pacjent cierpi już na wyprysk kontaktowy związany z działaniem innych metali. Uczulenie na dane metale wymaga od chorego unikania wszelkich przedmiotów i substancji, które je zawierają. W przypadku chromu należy uważać między innymi na cement, oleje przemysłowe, farby drukarskie, płyny galwaniczne, drewno konserwowane czy skórę garbowaną. Nikiel występuje za to w biżuterii, zamkach błyskawicznych, sztućcach, oprawkach okularów, a nawet szminkach i kluczach.

Karolina Solga