Pokrzywka nie jest jedną jednostką chorobową, ale grupą różnych schorzeń. Różnią się one od siebie przyczyną występowania i metodami leczenia. Różnice między poszczególnymi pokrzywkami są znacznie większe niż na przykład w przypadku wyprysku. Dla wszystkich charakterystyczny jest jednak wykwit podstawowy. Jest to bąbel, który przypomina wyglądem zmiany skórne pojawiające się po poparzeniu pokrzywą – stąd nazwa dolegliwości. Może mieć ona mieć podłoże alergiczne. Rzadziej u chorego pojawia się pokrzywka kontaktowa niealergiczna. Jak ją rozpoznać?
Pokrzywka może mieć charakter ostry lub przewlekły, trwający dłużej niż 6 tygodni. Jej występowanie może stać się dla chorego dużym problemem. Wykwity na skórze są nieestetyczne, dodatkowo swędzą lub pieczą. Niekiedy towarzyszą jej dodatkowe symptomy, takie jak nudności, gorączka czy bóle głowy. Objawy pokrzywki pojawiają się przynajmniej raz w życiu u 15-20% populacji. Najczęściej dotyczą osób między 30. a 40. rokiem życia. Jak sobie z nimi poradzić?
Pokrzywka – czym jest?
Pokrzywka jest schorzeniem, w wyniku którego na skórze tworzą się blade bąble otoczone zaczerwienieniem. Ich wygląd przywodzi na myśl zmiany, które powstają na skórze pod wpływem jej kontaktu z pokrzywą. Pokrzywkę wywołują różne czynniki – alergiczne, niealergiczne lub fizykalne. U części pacjentów objawom skórnym towarzyszy również obrzęk naczynioruchowy tkanek podskórnych. Ze względu na czas trwania, zmiany pokrzywkowe mogą mieć charakter ostry lub przewlekły. Te pierwsze zwykle związane są z alergią lub skutkami ubocznymi zażywania leków. Znikają najpóźniej po 6 tygodniach. Pokrzywka przewlekła może trwać znacznie dłużej, a jej przyczyny często są trudne do ustalenia.
Objawy pokrzywki
Dla wszystkich rodzajów pokrzywek charakterystycznym objawem jest bąbel. Jest to miejscowy, płaski obrzęk skóry właściwej o różnym zabarwieniu. Najczęściej jest blady, wręcz biały, choć zdarzają się bąble czerwone lub różowe. Wykwity mogą mieć średnicę od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów. Niekiedy skóra wokół nich jest zaczerwieniona i obrzęknięta. Obszar zmian może swędzieć lub piec, ale dotykanie ich nie powoduje bólu. Pokrzywce mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak wymioty, biegunki, bóle brzucha, problemy z orientacją czy ucisk w klatce piersiowej. Zdarza się to jednak rzadko i najczęściej jest związane z ogólną reakcją organizmu na jakiś szkodliwy czynnik.
Pokrzywka kontaktowa niealergiczna – jak ją rozpoznać?
Pokrzywka kontaktowa polega na pojawieniu się bąbla po kontakcie skóry z jakąś substancją. Podłoże reakcji bywa alergiczne, gdy przeciwciała uznają ten czynnik za wrogi i usiłują go zwalczyć. Niealergiczne zmiany pokrzywkowe są znacznie rzadsze. Najprawdopodobniej substancje mające kontakt ze skórą mogą stać się dla chorego bezpośrednimi wyzwalaczami histaminy. Jest to związek odpowiedzialny za stan zapalny w naszym organizmie. Pokrzywka kontaktowa niealergiczna jest trudna do rozpoznania. Lekarz może jednak stwierdzić ją na podstawie szczegółowego wywiadu oraz poprzez wykluczenie alergii.
Co wywołuje pokrzywkę kontaktową niealergiczną?
Objawy pokrzywki kontaktowej niealergicznej oraz obrzęku naczynioruchowego pojawiają się zwykle po pierwszym kontakcie z czynnikiem wyzwalającym. Obejmują zwykle obszar, który miał z nim bezpośrednią styczność. Schorzenie to wywoływane może być przez parzydełka roślin kłujących lub włoski niektórych gatunków gąsienic. Substancje, które bezpośrednio wyzwalają histaminę z komórek tucznych to także opiaty, polimyksyna B, kurara, bacitracyna, d-turbokuraryna lub jodowe środki kontrastowe. Niektórzy specjaliści do czynników wyzwalających pokrzywkę kontaktową zaliczają także bodźce fizyczne. Może być to niska lub wysoka temperatura czy światło słoneczne. Zmiany mogą wtedy wystąpić po kąpieli w zimnej lub gorącej wodzie czy opalaniu.
Pokrzywka kontaktowa niealergiczna – leczenie
Leczenie pokrzywki musi być poprzedzone badaniami diagnostycznymi. Rozpoznanie schorzenia bywa trudne. Czynnik, który wywołuję przewlekłe pokrzywkę, udaje się ustalić jedynie w 5-20% przypadkach. W wielu przypadkach choroba ustępuje sama w przeciągu roku po pojawieniu się. U części pacjentów z pokrzywką kontaktową o podłożu nieimmunologicznym dobre efekty daje kuracja lekami antyhistaminowymi. Podawane są one na skórę w formie maści, kremów lub aerozoli. Pieczenie i świąd łagodzą również preparaty zawierające alantoinę. Stosowanie takich produktów zlikwiduje również zaczerwienienie i sprawi, że bąble szybciej znikną. Pokrzywki jednak nie warto leczyć na własną rękę. Dolegliwość ta może towarzyszyć innym schorzeniom bądź świadczyć o poważniejszych problemach zdrowotnych. Dlatego jej pojawienie się powinno skłonić nas do wizyty u lekarza.
Karolina Solga
U mnie pokrzywka była pierwszym symptomem niedoczynności tarczycy i hasimoto
U mnie pokrzywka była pierwszym objawem niedoczynności tarczycy i do tego hasimoto