Pierwsze objawy alergii

Skąd wiadomo, że dane objawy to pierwsze oznaki reakcji alergicznej, a nie przeziębienie, dermatoza czy problemy pokarmowe? Alergia może mieć różne oblicza i nie zawsze łatwo ją zidentyfikować – ale pewne symptomy powinny skłonić cię do wizyty u lekarza w celu potwierdzenia lub wykluczenia alergii.

Alergia często ujawnia się już w dzieciństwie, choć i osoby dorosłe mogą stać się alergikami i doświadczyć nieznanych im wcześniej objawów reakcji uczuleniowej po raz pierwszy. Jak rozpoznać objawy alergii i jak wówczas postępować?

 

Powstawanie i przyczyny alergii

 

Alergia to obecnie jedna z najczęściej występujących chorób przewlekłych – cierpi na nią już co czwarty Polak[1]. Pierwsze symptomy alergii mogą wystąpić już u niemowląt (mogą to być alergie pokarmowe czy atopowe zapalenie skóry, ale także inne rodzaje alergii). Jednak również w wieku nastoletnim, jak i u 30- oraz 40-latków coraz częściej stwierdza się nierozpoznaną wcześniej alergię.

 

Wciąż nie do końca wiemy, dlaczego niektóre osoby są alergikami, a inne nie. Z pewnością alergia u jednego z rodziców zwiększa ryzyko wystąpienia alergii u dziecka (a jeszcze bardziej – alergia u obojga). Co jeszcze może powodować alergię? Zbytnia sterylność naszego otoczenia, zbyt częsty kontakt z substancjami chemicznymi? Nie wiemy. Wiemy natomiast, jak wygląda sam mechanizm reakcji alergicznej.

 

Alergia to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego, który za zagrożenie uznaje elementy nieszkodliwe, np. białko wydzielane przez zwierzęta, pyłki roślin, pewne składniki pokarmowe. Przy pierwszym kontakcie z alergenem żadne widoczne symptomy zwykle się nie pojawiają – organizm jednak wytwarza przeciwciała do zwalczenia „niepożądanej” substancji, a część z nich pozostaje później we krwi. Alergen zostaje zapamiętany – i przy kolejnym kontakcie reakcja może już wystąpić[2].

 

Objawy alergii

 

Objawy uczulenia mogą być różne – i nie zawsze swoiste. Dla alergii wziewnych (alergie na pyłki, roztocza, białka występujące na skórze zwierząt i przenoszone przez ich sierść) najczęściej charakterystyczne jest wystąpienie alergicznego nieżytu nosa, czyli kataru siennego. Towarzyszy mu kichanie, świąd nosa, a często i oczu oraz łzawienie. U niektórych osób reakcja alergiczna przebiegać może silnej – występuje suchy kaszel, duszności, obrzęk.

 

Alergia może dawać także objawy skórne (wysypka, rumień, świąd). Tak ukazują się nam różnego rodzaju alergie kontaktowe, np. na detergenty, składniki kosmetyków, wełnę, atopia, ale także często alergia pokarmowa.

 

Jak postępować przy objawach alergii?

 

Wiele zależy od rodzaju alergii i towarzyszących jej objawów oraz od stopnia nasilenia reakcji uczuleniowej. Jak rozpoznać, że katar czy wysypka są objawami alergii? Do lekarza alergologa skierować nas powinny takie czynniki, jak brak towarzyszących objawów, które w przypadku innej choroby powinny wystąpić (np. lejący się katar bez innych objawów przeziębienia). Ważną wskazówką jest też powtarzalność objawów w określonych sytuacjach, jak chociażby:

 

– kichanie w obecności zwierzęcia danego gatunku, podczas odkurzania itd.,

– obrzęk lub biegunka, ale również wysypka po zjedzeniu pokarmu zwierającego alergen (np. orzeszki ziemne),

– sezonowość kataru i łzawienia oczu (przy alergiach na pyłki czy zarodniki grzybów)[3].

 

Nie zawsze alergikowi łatwo jest unikać alergenów. W przypadku dobrze rozpoznanej alergii pokarmowej jest to wykonalne, zwłaszcza że zarówno producenci żywności, jak i restauracje czy kawiarnie mają obowiązek informować o alergenach zawartych w produktach – choć i tu nieraz nie udaje się uniknąć reakcji uczuleniowej. Jeszcze trudniej uniknąć alergenów wziewnych.

 

Jeżeli pierwsze objawy alergii są łagodne, warto przed pójściem do lekarza pomóc sobie odpowiednimi preparatami. Są to chociażby aerozole do nosa zawierające kortykosteroidy, np. Nasometin Control. Leki takie działają miejscowo– łagodzą objawy sezonowego kataru alergicznego. Także wiele leków antyhistaminowych w tabletkach jest dziś dostępnych bez recepty. Należy pamiętać, że niektóre z nich mogą wywoływać uczucie senności.

 

W przypadku reakcji skórnych, takich jak świąd, pokrzywka, rumień, najlepiej jest użyć maści zawierających hydrokortyzon. Pomocne mogą być też maści i żele z lidokainą, glicerolem, tlenkiem cynku, benzokainą.

 

Na łzawienie oczu najlepsze będą natomiast krople z beklometazonem, kromoglikanem (przeciwalergiczne), tetrazoliną  lub nafazolinę (obkurczające naczynia krwionośne)[4]. Ulgę może przynieść nawet przemycie oczu solą fizjologiczną, która usunie alergeny.

 

Pamiętaj, aby nie zwlekać z wezwaniem pomocy w przypadku niepokojąco silnej reakcji alergicznej, zwłaszcza jeśli obrzęk obejmuje okolice gardła, jamy ustnej, lub występują duszności, czy problemy z oddychaniem.

 

Bibliografia:

 

Beata Prasałek, Alergia – objawy, rodzaje, leczenie alergii. Jak rozpoznać alergię?, https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/alergie/alergia-objawy-rodzaje-leczenie-aa-xVQF-aAgV-7yFw.html, dostęp: 19.07.21

Monika Świerczyńska-Krępa, Objawy alergii, https://www.mp.pl/pacjent/objawy/57558,objawy-alergii, dostęp: 19.07.21

Anna Zielińska, Pierwsza pomoc w alergii, https://portal.abczdrowie.pl/alergia-pierwsza-pomoc, dostęp: 19.07.21

 

NASC/075/07-2021/10

 


[1] Alergia – objawy, rodzaje, leczenie alergii. Jak rozpoznać alergię? – PoradnikZdrowie.pl

[2]  Ibidem

[3] Objawy alergii – Objawy – Medycyna Praktyczna dla pacjentów (mp.pl)

[4] Pierwsza pomoc w alergii | WP abcZdrowie