Niepewne czasy wielu z nas spędzają sen z powiek. Żyjemy w nieustannym stresie, co odbija się negatywnie na naszym zdrowiu i samopoczuciu. Coraz więcej osób zapisuje się na wizytę do psychologa, aby ten pomógł im zredukować poziom lęku. Tymczasem bardzo przydatna okazuje się elastyczność psychologiczna. Jak ją w sobie wykształcić?
Spis treści:
- Niepewne czasy a brak poczucia bezpieczeństwa
- Nieoczekiwana zmiana planów a frustracja
- Czy oczekiwania generują cierpienie?
- Zdrowe oczekiwania
- Co daje nam elastyczność psychologiczna?
- Dlaczego warto postawić na pozytywne nastawienie do życia?
- Źle pojęte oczekiwania, które rodzą cierpienie
- Efekt paryski – czym jest i jak działa?
Niepewne czasy a brak poczucia bezpieczeństwa
Niepewne czasy pozbawiły nas poczucia bezpieczeństwa. Obawiamy się wielu rzeczy. Najpierw żyliśmy w strachu wywołanym przez pojawienie się nieznanego wirusa, który zbierał śmiertelne żniwa. Później zaczęła nam doskwierać inflacja, która wciąż daje się nam we znaki. Nie wiemy, kiedy się skończy, jej szczyt jeszcze nie został osiągnięty. Na domiar złego u naszych wschodnich granic trwa bezsensowna wojna. Poczucie bezpieczeństwa zostało poważnie zachwiane. Nie wiemy, czy pensja pozwoli nam się utrzymać. Inflacja uniemożliwia nam planowanie wydatków, w tym wakacji. Na domiar złego pandemia się nie skończyła, nie wiemy, w jakim kierunku wirus zmutuje. Także przebieg wojny trudno przewidzieć.
Nieoczekiwana zmiana planów a frustracja
Brak poczucia bezpieczeństwa stanowi tylko jeden aspekt niepewnych czasów, w których przyszło nam żyć. Kolejnym jest irytacja. Wiele z nas coś sobie zaplanowało, a następnie musiało pogodzić się z brakiem możliwości realizacji pewnych przedsięwzięć. Na początku pandemii był to zakaz podróżowania. Niektórzy planowali zakup mieszkania na kredyt, jednak ten tak podrożał, że marzenie o własnych czterech kątach trzeba było odsunąć w czasie. Niektórzy Wielkanoc planowali spędzić w Gruzji, jednak ze względu na konflikt zbrojny na Ukrainie, z podróży trzeba było zrezygnować. Zmiany planów często wywołują frustrację i poczucie zagubienia.
Czy oczekiwania generują cierpienie?
Buddyści twierdzą, że oczekiwania generują cierpienie. Jeśli chcemy brać ślub w słoneczny i gorący dzień, będziemy rozczarowani, gdy ten przywita nas deszczem. Gdy marzyła nam się wycieczka do Lwowa, z której musieliśmy zrezygnować z powodu wojny, także dopada nas niezadowolenie. Czy to jednak oznacza, że planowanie życia nie ma sensu? Oczywiście, że nie. Klucz do sukcesu stanowi odpowiednie podejście.
Zdrowe oczekiwania
Oczekiwania są potrzebne. Gdybyśmy je porzucili, nie zrealizowalibyśmy żadnych celów, niczego nie odkryli, a marzenia mogłyby pozostać jedynie w naszej wyobraźni. Przez to, że mamy oczekiwania, możemy kształtować naszą rzeczywistości w taki sposób, aby zaspokajać swoje potrzeby. Musimy się jednak pogodzić z tym, że nasze możliwości czasem są ograniczone. Życie lubi pisać zaskakujące scenariusze. Np. planujemy dziś nadrobić zaległości w pracy, wszystko wskazuje na to, że nam się powiedzie, po czym okazuje się, że dzieje się coś nieoczekiwanego, co wymaga naszej natychmiastowej reakcji.
Co daje nam elastyczność psychologiczna?
Elastyczność psychologiczna pomaga nam dostosować się do aktualnych warunków i wydarzeń. Dzięki niej możemy działać adekwatnie do sytuacji. Np. chciałyśmy nadrobić pracę, ale wynikło coś pilnego. Elastyczność psychologiczna ułatwia nam zmianę priorytetów i sprawia, że unikamy niepotrzebnej frustracji.
Dlaczego warto postawić na pozytywne nastawienie do życia?
Warto uwierzyć, że mimo licznych przeciwności losu jakoś to będzie. Jeśli z góry założymy same czarne scenariusze i złe intencje innych ludzi, to zadziała to jak samospełniająca się przepowiednia. Będziemy podchodzili do ludzi w sposób podejrzliwy i wzbudzali w nich negatywne emocje. Jeśli założymy, że ludzie nie są tacy źli, na niektórych można liczyć w trudnych chwilach, to nie tylko poczujemy się lepiej, ale też zaczniemy podchodzić do innych z życzliwością, co tylko zaowocuje dobrymi relacjami.
Źle pojęte oczekiwania, które rodzą cierpienie
Jak wcześniej wspominaliśmy, oczekiwania są niezbędne do rozwoju. Źle pojęte mogą jednak oddzielać nas od życia i pozbawiać radości. Jeśli np. chcemy żyć w luksusie, to zwykłe życie w gronie sprawdzonych przyjaciół nam nie wystarczy. Niemniej oczekiwania mogą nas też motywować do celu. Np. chcę zapewnić sobie bezpieczeństwo finansowe w tych niepewnych czasach, dlatego przykładam się do swoich obowiązków, by uzyskać premię. W codziennym życiu bardzo przydaje się elastyczność psychologiczna. Jeśli zaakceptujemy życie takie, jakim jest, dużo łatwiej będzie nam dostosować się do zmieniających się okoliczności, nawet jeśli te nie okażą się dla nas zbyt pomyślne.
Efekt paryski – czym jest i jak działa?
Elastyczność psychologiczna pozwala nam cieszyć się tym, co mamy, nawet jeśli nieco odbiega to od naszych oczekiwań. Jeśli jej w sobie nie wykształcimy, czeka nas efekt paryski. Krótko mówiąc, tak bardzo będziemy na coś czekać i wiązać z tym tak duże nadzieje, że gdy w końcu nadejdzie ten moment, poczujemy się rozczarowani. Np. założenie, że Polska z pewnością wygra Eurowizję, może rodzić ogromne rozczarowanie, gdy ostatecznie Grand Prix przypadnie w udziale innemu państwu.
