Do najczęściej zażywanych preparatów należą leki przeciwbólowe, które często są kupowane bez recepty i brane przez Polaków nierozważnie, bez przeczytania ulotki i upewnienia się, czy substancja czynna preparatu nie wchodzi w reakcję z innymi przyjmowanymi lekami. Często wybór leków przeciwbólowych jest kwestią przypadku albo polegania na reklamach danych produktów. Niektórzy popełniają wiele błędów podczas stosowania leków przeciwbólowych. Jakie są to błędy?
Łączenie różnych leków o takim samym działaniu
Łączenie dwóch leków przeciwbólowych z takiej samej grupy jest dużym błędem[1], ponieważ takie samo działanie można osiągnąć biorąc jeden lek, ale zmieniając jego sposób dawkowania. W sytuacji mieszania różnych substancji czynnych zwiększa się ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, np. w lekkim przypadku- zgagi, ale w cięższych- nawet zaburzenia pracy nerek.
Za duża dawka leku przeciwbólowego
Bardzo często niektóre osoby przy pojawieniu się bólu od razu zażywają zbyt duże dawki leków przeciwbólowych. Branie od razu dwóch albo trzech tabletek jednocześnie nie ma sensu. Jest to związane z tym, że przy stosowaniu tych środków charakterystyczny jest tzw. efekt pułapowy. Dotyczy on tego, że podczas zwiększania dawki leku, dochodzi do stopniowego nasilenia się jego działania przeciwbólowego. Kiedy jednak zostanie przekroczona tzw. dawka efektywna, wtedy nie osiąga się już lepszego efektu, a jedynie naraża na wystąpienie skutków ubocznych przedawkowania substancji.
Własne przyzwyczajenia i opieranie się na reklamach
Każdy chce pokonać ból jak najszybciej, dlatego też powszechna jest opinia, że im lek jest silniejszy, tym będzie on bardziej skuteczny. Jednak nie zawsze jest to prawda, ponieważ podczas dobierania leku trzeba zawsze brać pod uwagę ogólny stan zdrowia. Kiedy wybiera się lek przeciwbólowy, należy zwrócić uwagę na nazwę substancji chemicznej oraz jej dawkę.
Nadużywanie leków przeciwbólowych
Długo trwający ból ma niekorzystny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Wtedy zaczyna on przejmować kontrolę nad myślami, powoduje niepokój oraz depresję. Dlatego powszechne jest przekonanie, że ból najlepiej jest zwalczać w zarodku. Ból należy odpowiednio leczyć. Tak naprawdę nie każdy rodzaj bólu reaguje na dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Na przykład przewlekły ból należy leczyć pod kontrolą lekarza, gdyż wtedy konieczne może być zastosowanie innego leczenia.
Wiele leków, nawet tych dostępnych bez recepty[2] może powodować działania niepożądane np. ze strony przewodu pokarmowego. Aby zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych, większość tego typu leków należy przyjmować podczas lub bezpośrednio po posiłku i popijać dużą ilością wody lub mleka.
Leki przeciwbólowe mogą różnić się między sobą substancją czynną, siłą działania, sposobem dawkowania, częstością występowaniem działaniami niepożądanymi – dlatego powinny być zawsze stosowane zgodnie z zaleceniami lekarza albo na podstawie ulotki dołączonej do opakowania. Na przykład lek zawierający deksketoprofen w dawce 25 mg zalecany w łagodzeniu bólu należy przyjmować 1 tabletkę powlekaną lub 1 saszetkę co 8 godzin. Lek ten można przyjmować w przypadku ostrego bólu na pusty żołądek. Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie.
Referencje:
Woroń J., Wordliczek J., Dobrogowski J., Najczęstsze błędy w farmakoterapii bólu [w:] „Terapia”, nr 8 (355), 2017.
Białecka M., Najczęstsze błędy popełniane w leczeniu bólu [w:] „Med. Dypl.”, 2015, nr 1.
[1] J. Woroń, J. Wordliczek, J. Dobrogowski, Najczęstsze błędy w farmakoterapii bólu [w:] „Terapia”, nr 8 (355), 2017, s. 6-12.
[2] M. Białecka, Najczęstsze błędy popełniane w leczeniu bólu [w:] „Med. Dypl.”, 2015, nr 1, s. 20-25.
