ABC alergii LECZENIE ALERGII
Haloterapia – leczenie w podziemnych jaskiniach skuteczne przy alergii na pyłki
Terapeutyczne właściwości powietrza ze sztucznie odtwarzanymi czynnikami klimatycznymi wywodzą się ze speleoterapii; najpopularniejsze jest leczenie w naturalnym mikroklimacie jaskiń solnych – w byłych kopalniach soli.
Ta niefarmakologiczna metoda leczenia daje bardzo dobre wyniki, a od 60 lat speleolecznice przy jaskiniach solnych powstały także w Austrii (w Salzebad-Salzeman), Rumunii (w Siget), Karpatach ukraińskich (w Solotvino), na Ukrainie (w Artemovsk, okręg Doniecka) czy na Białorusi (w Soligorsku) – większość solnych klinik ulokowana jest na głębokości 200-300 metrów.
Właściwości powietrza nasyconego cząsteczkami soli są znane od XIX w, a od 1958 roku w Wieliczce działa pierwsze na świecie sanatorium solne dla pacjentów z chorobami układu oddechowego.
Jak na nas działa mikroklimat solnej jaskini?
Składają się nań takie czynniki jak temperatura, wilgotność, skład powietrza, obecność aero-jonów, itd., a każde miejsce ma swoje określone cechy – m.in. poprzez skład powietrza, niską wilgotność, zwiększoną obecność jonów, brak flory bakteryjnej i alergenów, nieco zwiększoną ilość kwasu węglowego. 
Skuteczność leczenia w dużej mierze zależy tu od obecności w powietrzu cząsteczek soli wysokiej jakości – suchego aerozolu soli o określonym stężeniu i wielkości. Leczy się tu pacjentów z przewlekłymi schorzeniami płuc, stosując zabiegi z wykorzystaniem powietrza nasyconego solą kamienną. Speleoterapia prowadzi do zmniejszenia stanów infekcyjnych i zapalnych w obrębie narządów układu oddechowego, a także stymuluje mechanizmy obronne w organizmie.
Czym jest naturalny aerozol solny?
Głównym składnikiem tego aerozolu w jaskiniach jest chlorek sodu. Koncentracja aerozolu w speleolecznicach waha się między 1-20 mg/m3 (gł. 2-5 mg/m3) i to on ma główne działanie lecznicze. Zawiera znaczną ilość cząsteczek respiracyjnych (1-5 µm), działających leczniczo w drogach oddechowych. Aerozol solny oczyszcza też powietrze podziemnych lecznic, wytwarzając pozbawione bakterii sterylne środowisko.
Leczenie za pomocą przebywania między ścianami pokrytymi solą nie przynosi żadnych efektów; próbowano pokrywać ściany blokami solnymi (halitowymi, sylwinowymi), ale okazało się, że mogą być one jedynie dekoracją, bez właściwości terapeutycznych. Podobnie przepuszczanie powietrza przez rozdrobnione minerały solne, kanały wentylacyjne, przedmuchiwanie ścian solnych nie jest w stanie wytworzyć leczniczego aerozolu solnego.
Do utworzenia mikroklimatu stosuje się za to generatory chlorku sodu, gdzie solne ściany działają kojąco na układ nerwowy, absorbują szumy, zapewniają utrzymanie odpowiedniej temperatury, poziomu nawilżenia i czystości powietrza. Aerozol solny leczy i utrzymuje czystą, bezbakteryjną, pozbawioną alergenów atmosferę, lecz tam, gdzie nie ma niezbędnego poziomu suchego aerozolu chlorku sodu, pacjenci są narażeni na zarażenie, związane z nagromadzeniem dwutlenku węgla – produktów wydychanego powietrza.
Taka halokomora składa się z dwóch pomieszczeń – w głównym leczniczym pomieszczeniu w fotelach siedzi słuchając muzyki 4-6 pacjentów przez ok. 40-60 min. (dzieci – 30 min.), zaś w drugim obsługa rejestruje wskaźniki pacjentów i obsługuje halogenerator, dostarczający kuracjuszom strumień osuszonego i oczyszczonego powietrza, nasyconego aerozolem solnym, mającym w ponad 80% cząsteczki respiracyjne. Czujniki zapewniają temperaturę 20-24°C i wilgotność 40-60%.
Na co działa suchy aerozol chlorku sodu?
- leczniczo dla chorych z patologią oskrzeli i płuc;
- pomaga w eliminacji niekorzystnej mikroflory;
- działa bakteriostatycznie;
- wzmacnia odporność dróg oddechowych;
- pozytywnie wpływa na metabolizm;
- wpływa przeciwzapalnie.
Leczenie w halokomorach
stosowane jest szczególnie w trakcie niekorzystnych okresów pylenia u alergików – w celu zmniejszenia objawów np. ostrych infekcji dróg oddechowych. Terapia zapobiegawcza jest wskazana u pacjentów z uczuleniami na pyłki roślinne – powoduje zmniejszenie kaszlu oraz dziennej i nocnej duszności.
Poleca się je w leczeniu większości schorzeń układu oddechowego, przy ostrych nieżytach oskrzeli, przedłużających się zapaleniach płuc, przewlekłej chorobie zaporowej płuc, astmie oskrzelowej czy mukowiscydozie. Jest bardzo częstą metodą rehabilitacji dzieci z astmą po ataku choroby i pomiędzy atakami (skuteczność 75-85%), stosuje się ją w pulmonologii, alergologii, pediatrii, otolaryngologii, dermatologii.
W leczeniu osób z alergią na pyłki wykazano, że jest skuteczna aż w 82%, prewencyjnie jako metoda dla palaczy, a także w otolaryngologii (np. przy chronicznym zapaleniu gardła) i dermokosmetologii (np. w łuszczycach, egzemach), ale i u pacjentów z chorobami sercowo-naczyniowymi czy z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.
Poza haloterapią w podziemnych jaskiniach solnych prowadzi się zajęcia rekreacyjne i sportowe (ćwiczenia, gry w piłkę np. siatkową, tenisa, zajęcia nordic walking), gimnastykę leczniczą, masaże klatki piersiowej, balneoterapię, magnetoterapię, ultradźwięki i jonoterapię, co podnosi skuteczność leczenia.
Niestety speleoterapia jest metodą raczej mało dostępną dla pacjentów, ze względu na niewielką ilość miejsc kuracyjnych i niemałe ceny kuracji, ale też posiada przeciwwskazania – nie jest przeznaczona dla każdego.
(PFN)
Źródło: Baleonologia Polska, 2007, tom 49, 2 (108)
« Piknik majowy bez alergenów!
