Z tym problemem borykają się w codziennej pracy nie tylko lekarze alergolodzy, ale i dentyści, laryngolodzy, chirurdzy i anestezjolodzy.
Leki znieczulenia miejscowego (czyli LZM) są często stosowane bez diagnozowania, czy mogą wywołać niepożądane reakcje.
W oparciu o testy – prowokacji, punktowe testy skórne, testy śródskórne i naskórkowe testy płatkowe – sprawdza się czy występuje i jak silna nadwrażliwość na LZM. Zdarza się bowiem, że alergicy wykazują nadwrażliwość na lignokainę, nikiel oraz na konserwanty – parabeny.
Każda niespodziewana reakcja na te środki określana jest jako alergia. Europejska Akademia Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI) zwraca uwagę, że obiektywnie powtarzalne objawy na alergen w dawce tolerowanej przez osoby zdrowe należy określać jako nadwrażliwość. Z kolei termin „alergia” jest zarezerwowany tylko dla reakcji nadwrażliwości zapoczątkowanych przez swoiste mechanizmy immunologiczne, w przeciwieństwie do nadwrażliwości niealergicznej, o której wystąpieniu decydują inne przyczyny nieimmunologiczne.
Czy to na pewno alergia?
Najcięższą postać nadwrażliwości stanowi anafilaksja czyli ciężka, zagrażająca życiu uogólniona lub systemowa reakcja, która dzieli się na alergiczną i niealergiczną. Nadwrażliwość alergiczna stanowi mniej niż 1% wszystkich obserwowanych działań niepożądanych środków ZM. Mogą ją inicjować –
- reakcje natychmiastowe (do 30 min od podania środka, najczęściej objawy skórne, którym mogą towarzyszyć objawy ze strony układu oddechowego, pokarmowego i sercowo-naczyniowego prowadząc do stanu zagrożenia życia – wstrząsu anafilaktycznego opisano również późną fazę reakcji natychmiastowej, rozwijającą się po kilku godzinach
- reakcje komórkowe – wywołane są bezpośrednim kontaktem środków ZM z powierzchnią skóry lub błon śluzowych, znacznie rzadziej przy podskórnym lub podśluzówkowym ich podaniu; powodują kontaktowe zapalenie skóry, a wyjątkowo obrzęk w miejscu wstrzyknięcia – objawy kliniczne występują po 48 h, choć w przypadku środków ZM mogą pojawić się wcześniej, nawet po 2 h
