Wolność dla wielu osób stanowi najwyższą wartość w życiu, której podporządkowują swoje działania. Czasem ją oddajemy, bo tego wymaga sytuacja. Powierzamy swoje zdrowie lekarzowi, który nas operuje. Wierzymy, że dokona najlepszych dla nas wyborów. Wolność częściowo składamy też na ołtarzu naszej relacji romantycznej. Umawiamy się z partnerem na monogamię, przez co nie spotykamy się z innymi mężczyznami. Stanowi to pewne ograniczenie, które wynagradza nam udany związek. Jak mądrze rozumieć wolność i czerpać z jej bogactwa?
Spis treści:
- Wolność jako możliwość wyboru
- Wolność – życie w zgodzie z wyznawanymi wartościami
- Związek z narcyzem – kiedy wolność staje się udziałem tylko jednego z partnerów
- Wolność w związku a style przywiązania
- Czy wolność to niezależność od innych?
- Źle pojęta wolność a nadużywanie władzy
- Lęk przed wolnością a schemat zależności
Wolność jako możliwość wyboru
Różne opcje wyboru dla wielu osób oznaczają wolność. Nie wyobrażamy sobie, że mogłaby istnieć tylko jedna ścieżka zawodowa lub firma odzieżowa. Lubimy decydować o tym, jak wygląda nasze życie i stylizacja. Cenimy sobie wybór, ale nadmiar opcji czasem powoduje zawrót głowy. Towarzyszy mu stres i lęk przed podjęciem złej decyzji. Nie wiemy, co kupić, na jakie spotkanie autorskie pójść, gdzie spędzić weekend. Wiele zależy od naszych indywidualnych cech osobowościowych. Jeśli przejawiamy myślenie przedziałowe, podejmujemy decyzję, która nas zadowala. Np. jedziemy do koleżanki, aby zjeść z nią obiad w sobotnie popołudnie. Myślenie punktowe polega na tym, że dążymy do maksymalizacji korzyści. Obawiamy się podjąć decyzję, gdyż nie jesteśmy pewni, że to najlepsza opcja. Myślenie punktowe często utrudnia nam wiele codziennych spraw.
Wolność – życie w zgodzie z wyznawanymi wartościami
Wolność dla wielu z nas stanowi życie zgodne z wyznawanymi wartościami. Dziś osiągamy ten stan, który dawniej wydawał się poza zasięgiem. Możemy urodzić dziecko, ale też pozostać kobietami bezdzietnymi. Dysponujemy świetną antykoncepcją i testami owulacyjnymi. Dotyczy to również rozwoju kariery zawodowej. Rynek oferuje nam różne kursy, dzięki którym przekwalifikujemy się i zyskamy nowe perspektywy. Ułatwia to realizację własnych celów, nawet jeśli początkowo obierzemy niewłaściwą drogę. Wolność pozwala nam z niej zawrócić i wybrać inną ścieżkę.
Związek z narcyzem – kiedy wolność staje się udziałem tylko jednego z partnerów
Związek z narcyzem to relacja, którą warto omówić w kontekście wolności. Ludzie, którzy zmagają się z tym zaburzeniem osobowości, koncentrują się na własnych potrzebach. Traktują je priorytetowo. Nie chcą rezygnować nawet z kawałka własnej wolności. Celowo unikają deklaracji, wielu z nich dopuszcza się zdrad, bo nie zamierza ograniczać się do jednej partnerki. Jednocześnie narcyz w związku oczekuje, że druga strona całkowicie mu się podporządkuje. Jest przecież wyjątkowy, dlatego przysługują mu specjalne prawa. Inni powinni dla niego rezygnować z własnej wolności, on tego nie zrobi.
Wolność w związku a style przywiązania
Wolność w związku jest możliwa i warto do niej dążyć. Partnerzy szanują swoje granice. Rozumieją, że nie wolno im nadużywać drugiej osoby. Wolność w związku najłatwiej osiągnąć osobom, które mają bezpieczny styl przywiązania. Ufają innym i nie przypisują im złych intencji. Ludzie o lękowo-ambiwalentnym stylu przywiązania boją się odrzucenia, więc zawłaszczają dla siebie partnera. Wykazują przy tym skłonność do nadmiernej kontroli. Unikowy styl przywiązania sprawia, że pragniemy wolności totalnej. Nie chcemy ustąpić w niczym drugiej osobie. Towarzyszy nam silny lęk przed bliskością.
Czy wolność to niezależność od innych?
Utożsamiamy wolność z niezależnością od innych, ale sprawdza się to tylko w ograniczonym zakresie. Dobrze, gdy potrafimy radzić sobie w każdej sytuacji. Kiedy koleżanka odwoła spotkanie, bez problemu znajdziemy dla siebie zajęcie. Nasza samoocena nie zależy od opinii innych ludzi, ma głębsze podłoże. Gorzej, gdy stajemy się tak niezależni, że innym przestaje na nas zależeć. Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy nie budujemy bliskościowych relacji w swoim życiu. Ponosimy wówczas większą odpowiedzialność za swoje wybory. Brakuje nam emocjonalnego wsparcia i dobrych doradców. Wolność staje się wówczas źródłem frustracji i nadmiernego pobudzenia.
Źle pojęta wolność a nadużywanie władzy
Osoby ze szczytu władzy często źle pojmują wolność. Postrzegają siebie jako jednostki szczególne i wyjątkowe, którym wolno więcej. Dotarły w końcu na szczyt, który pozostaje nieosiągalny dla wielu śmiertelników. Parkują na miejscach dla osób z niepełnosprawnością, przepychają się w kolejce etc. Prawdziwa wolność opiera się na równych prawach i poszanowaniu granic drugiego człowieka.
Lęk przed wolnością a schemat zależności
Lęk przed wolnością stanowi problem, który doskwiera niektórym osobom. Jeffrey Young ujął to zjawisko jako schemat zależności. Niektórzy z nas nie wyobrażają sobie życia w pojedynkę i samodzielnego dokonywania wyborów. Nie chcą bowiem ponosić odpowiedzialności za swoje decyzje. Wolą dostosować się do osoby, która powie im, co mają robić. Schemat zależności wzmacnia konserwatywne przekonania i sprzyja głosowaniu na populistów. Ci chętnie udzielą wszystkim gotowej recepty na życie.
