Wszystkie materiały i urządzenia, które mają bezpośredni kontakt z ciałem człowieka, muszą być bezpieczne i zdezynfekowane. Obowiązkiem dentystów, kosmetyczek i innych osób, wykonywujących różnego rodzaju zabiegi, jest zadbanie o to, aby wszystkie czynności przebiegały zgodnie z zachowaniem sterylności. Jednakże najczęstszą przyczyną wystąpienia alergii są materiały, które zostają w kontakcie z organizmem przez całe życie lub określony czas. Zwykle są to materiały dentystyczne zawierające w swoim składzie metale oraz tworzywa sztuczne. Jak sobie z tym radzić i o czym pamiętać?
Alergia na materiały dentystyczne i protetyczne
Nieustannie rośnie liczba osób posiadających uczulenie na materiały stomatologiczne i protetyczne m.in. mostki, wkłady koronowo-korzeniowe, protezy, mostki itp. Dzieje się tak, ponieważ mają one w swoim składzie potencjalne alergeny, które na niektórych pacjentów mogą działać uczulająco. Stany zapalne śluzówki jamy ustnej i skóry spowodowane są przeważnie przez miedź, srebro, kobalt, platynę i tytan – nieco w mniejszym stopniu; pallad, a nawet złoto i jony niklu, czyli pierwiastka potrzebnego do tworzenia prac protetycznych. Alergię kontaktową mogą również wywołać Dexadent, Biopulp oraz jodoform – preparaty służące do czasowego wypełniania kanałów lub materiały stomatologiczne stosowane w stałych wypełnieniach ubytków, a także żywice akrylowe.
Alergia kontaktowa – objawy
Zwykle reakcje alergiczne mają charakter kontaktowy, aczkolwiek objawy kliniczne mogą być bardzo różne, przypominające oznaki występowania innych schorzeń. Jednakże do najczęstszych miejscowych objawów zaliczyć można między innymi: liszaje, bóle zębów i szczęki, pieczenie języka, zapalenie dziąseł czy przyzębia, zapalenie jamy ustnej lub ból w trakcie przeżuwania pokarmu.
Nadżerki, białe, siatkowate przebarwienia oraz głębsze zmiany wrzodziejące mogą pojawić się w miejscu kontaktu śluzówki jamy ustnej z materiałem stomatologicznym. Zdarza się również, że pacjent zauważy na śluzówce grudki (zmiany pojawiające się często podczas wystąpienia liszaja płaskiego).
Bardzo często jest tak, że reakcja immunologiczna prowadzi do wystąpienia objawów ogólnych, dotyczących obszarów poza jamą ustną. Alergia na materiały stomatologiczne może powodować silne bóle mięśni i stawów, nerwobóle, zaburzenia snu, migrenę, bóle głowy, nastroje depresyjne. Oprócz tego – bardzo rzadko – wywołuje wstrząs anafilaktyczny lub pokrzywkę.
Zdjęcie autorstwa Andrea Piacquadio z Pexels
Diagnoza i leczenie
Diagnoza stawiana jest przez lekarza po zaobserwowaniu objawów i potwierdzeniu wrażliwości pacjenta na materiały stomatologiczne. Po wstępnej opinii specjalisty należy test płatkowy, który określi konieczność usunięcia danej substancji z jamy ustnej np. plomby, implantów itp. Kontaktową reakcję alergiczną można wyleczyć poprzez zastąpienie uczulającego materiału na taki, który nie będzie wywoływał alergii. Objawy tego schorzenia ustępują zwykle w ciągu 14 dni od pozbycia się szkodliwego tworzywa.
Test LTT
Test transformacji limfocytów na tworzywa sztuczne, metale stosowane w stomatologii. Wykrywa nadwrażliwość pacjenta ma materiały wykorzystywane do wypełnień kanałowych i zwykle daje obiektywne wyniki. Badanie uwzględnia pobór krwi na surowicę lub heparynę i przeprowadza się go na 15 metali m.in. złoto, chrom, tytan, miedź, cynę, platynę itp.
Test płytkowy
Wynik testu płytkowego ECT jest w stanie zdiagnozować tylko alergię kontaktową. Wykonuje go zazwyczaj dermatolog lub alergolog i na jego podstawie dokonuje się czynności leczniczych. Jeśli wynik testu jest dodatni, należy dokładnie sprawdzić skład danej substancji, a następnie podjąć decyzję o usunięciu alergenu.
Jakie alergie mogą jeszcze wystąpić?
Nie tylko obszar śluzówki jamy ustnej jest narażony na różnego rodzaju infekcje. Bardzo często zdarza się, że pacjenci uczuleni są zarówno na materiały używane w leczeniu stomatologicznym, jak i leki oraz lateksowe rękawiczki. Zazwyczaj bardzo szkodliwe mogą okazać się antybiotyki lub środki znieczulające, które powodują przeważnie zaczerwienienie na cele, przypominające alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Klinika Kwiatek w Poznaniu zapewnia komfortowe warunki przeprowadzania zabiegów i oferuje usługi stomatologiczne na najwyższym poziomie.
Zdjęcie autorstwa Andrea Piacquadio z Pexels
Podsumowanie
Alergia na materiały stomatologiczne zwykle objawia się bardzo późno, a jej oznaki są niejednoznaczne. W związku z tym pacjenci bardzo często mylą ją z uczuleniem na kosmetyki, jedzenie, ponieważ zmiany skórne wynikające z działania substancji wykorzystywanych w praktyce dentystycznej są bardzo podobne do tych, wynikających z chorób miejscowych lub ogólnoustrojowych. Zatem należy pamiętać, aby przed każdym zabiegiem poinformować stomatologa o ewentualnych alergiach na dane pierwiastki.
