LEKI Rodzaje alergii i Uczulenia
Alergia na leki
Alergia na leki to szereg schorzeń wywołanych przez różnorakie alergeny lekowe, znajdujące się w składzie nie tylko farmaceutyków doustnych, ale także maści, aerozoli, tabletek rozpuszczalnych, zastrzyków (dożylnie lub domięśniowo) i innych.
Lekarze codziennie wypisują recepty na leki, z których każdy może być dla różnych pacjentów alergenem. Nie każde działanie niepożądane jest zauważalne od razu po zażyciu leku – czasem mija nawet 48 godzin, zanim reakcja będzie widoczna, ale alergia może także wystąpić bezobjawowo.
Działania niepożądane poszczególnych leków
- penicylina benzylowa – występująca w antybiotykach może powodować wysypkę, reakcje skórne o różnym nasileniu, obrzęki krtani, astmę, a nawet wstrząs anafilaktyczny
- ampicylina – reakcje alergiczne mogą wystąpić po kolejnych podaniach, nie po jednorazowym spożyciu wywołując zmiany plamiasto-grudkowe
- neomycyna – jeden z najczęstszych alergenów, antybiotyk najczęściej dodawany do maści i innych leków zewnętrznych
- streptomycyna – może wywołać duszności, zmiany skórne (jak pokrzywka), obrzęk Quinckego czy nawet niebezpieczne odczyny anafilaktyczne, wstrząs może wystąpić nawet u pielęgniarek podających lek, nie tylko u pacjentów; występuje w lekach podawanych przy zapaleniu płuc, gruźlicy, ale też zwierzętom – może zatem wystąpić w mięsie np. wieprzowym czy mleku krów przyjmujących ten antybiotyk
- gentamycyna – reakcje mogą być ciężkie, nawet wstrząs anafilaktyczny po dożylnym podaniu leku
- cefalosporyny – uczulają same, ale i w reakcji krzyżowej z penicylinami; występują w składzie leków na problemy moczowe, zapalenie przydatków, czyraki, ale źródłem uczulenia na ten alergen może być również mleko krowie; objawami alergii mogą być pokrzywka, wyprysk kontaktowy, objawy hematologiczne i pokarmowe, a nawet wstrząs anafilaktyczny
- sulfonamidy – występują jako specyfik bakteriobójczy w tabletkach przeciwgrypowych, lekach na problemy moczowe, na skaleczenia i otarcia skóry; mogą wywołać świąd, pokrzywkę, osutkę pęcherzową, rumień
- insulina – w leczeniu cukrzycy podawana ludzka lub wieprzowa; może powodować swędzące bąble, pokrzywka, obrzęki, ucisk w klatce piersiowej, nieżyt nosa (rzadziej), częstoskurcz, wymioty
- propolis (kit pszczeli) – w dużej mierze alezy od składu kitu, pyłków poszczególnych drzew, zanieczyszczeń, odpadków przemysłowych; uczula głównie w kosmetykach
- rumianek – popularny składnik naparów i kosmetyków może u alergików nasilić alergię skórną lub astmę
- budezonid – występuje w lekach donosowych – aerozoloach stosowanych w alergii sezonowej czy na kurz, maściach na AZS; powoduje wyprysk, nasilone zmiany skórne (np. na nosie i rękach), suchy kaszel
- amoksycylina – penicylina półsyntetyczna, może wywołać pokrzywkę, zmiany plamiasto-grudkowe, wstrząs anafilaktyczny, reakcje skórne, obrzęk w obrębie jamy ustnej (Quinckego), podobne jak w przypadku reakcji na penicyliny naturalne, może nasilać alergiczny nieżyt nosa; w USA powoduje 500 zgonów rocznie; występuje m.in. w lekach stosowanych przeciw czyrakom, kiły, zapalenia oskrzeli, ostrych angin,
- chloramfenikol – występuje w kroplach do oczu, maściach na zapalenie spojówek, owrzodzenia podudzi, w wazelinie, leczeniu ginekologicznym, dermatologicznym, laryngologicznym; objawami niepożądanymi mogą być – świąd, obrzęk, zmiany skórne różnego rodzaju
- klindamycyna – silnie działa na gronkowce i beztlenowce, bywa podawana przy ciężkich zakażeniach, w tym AIDS; powoduje wysiewowe zmiany skórne, pokrzywki, świąd, uczulenie na wargach, zmiany przypominające odrę czy nudności
- wankomycyna – występuje w lekach na niewydolność nerek, zakażenia przewodu pokarmowego, zapalenie rogówki, przy gronkowcach (pooperacyjnie); objawy alergii są bardzo różnorodne – od rumienia, świądu, zmian grudkowych, pokrzywek, neutropenii po gorączkę, spadek ciśnienia krwi po tzw. zespół czerwonego człowieka wyzwalając histaminę
- hydrokortyzon – występuje w lekach GKS stosowanych np. przy alergiach sezonowych; może powodować zmiany plamisto-grudkowe, inne długotrwałe zmiany skórne, nudności, reakcje w obrębie górnych dróg oddechowych, nawet wstrząs anafilaktyczny
- maślan hydrokortyzonu – występujący w maściach, nawet tych podawanych na alergiczne zmiany skórne (np. na wyprysk po zastosowaniu detergentów), w tym w znanych Pimafucort, Laticort czy Locoid, powodowac może obrzeki skórne, zmiany pokrzywkowe, silny wyprysk
- piwalan tiksokortolu – występuje w maściach na żylaki, lekach wziewnych; może powodować wyprysk, stany zapalne skóry, zapalenie warg, świąd
Tabletki przeciw grypie
W sezonie jesienno-zimowym szczególnie często sięgamy po farmaceutyki mające zlikwidować jak najszybciej objawy przeziębiania, bóle gardła i kości, stan podgorączkowy. Czy są bezpieczne?
Większość z nich zawiera paracetamol z różnymi dodatkami np.
- kofeiny,
- chlorowodorku fenylefryny (niewskazanym przy jaskrze i nadciśnieniu tętniczym),
- maleinianu feniraminy (mający działanie przeciwhistaminowe, zmniejsza przekrwienie i obrzęk błon śluzowych, dzięki czemu udrażnia przewody nosowe, hamuje odruch kichania i zmniejsza łzawienie oczu),
- hesperydyny – wzmaga ona działanie witaminy C; działa przeciwwirusowo; może działać hamująco na ubytek tkanki kostnej oraz redukować liczbę lipidów w surowicy krwi i w wątrobie
- w/w sulfonamidów, które bywają też alergenami.
Poprzedni artykuł
« Olanzapina w lekach antypsychotycznych
« Olanzapina w lekach antypsychotycznych
