Astma jest chorobą o charakterze przewlekłym, dlatego nie jest możliwe jej przyczynowe leczenie. Jednak odpowiednio podjęte leczenie astmy u dzieci może sprawić, że u małego pacjenta objawy choroby znacznie zmaleją lub całkowicie zanikną.
Rozpoznanie astmy u osób dorosłych jest dość łatwe. Zazwyczaj wystarczy szczegółowy wywiad i idące za nim badania, aby móc celnie zdiagnozować chorobę. Inaczej rzecz się ma w przypadku małych dzieci, które mają zupełnie inną niż dorośli budowę miąższu płuc, a także niedostatecznie rozwinięty układ immunologiczny. Dlatego dzieci z podejrzeniem astmy wymagają, pod kontem diagnostyki, szczególnej uwagi.
Przyczyny astmy
Najczęstszą przyczyną astmy jest alergia. Do najbardziej typowych alergenów powodujących astmę należą roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt domowych, zarodniki pleśni oraz pyłki roślin.
Niestety astma jest chorobą o podłożu genetycznym. Statystyki wskazują, że jeśli jedno z rodziców cierpi na astmę, ryzyko zachorowania u dziecka wynosi ok. 30%. Jeśli chorują oboje rodziców, ryzyko zachorowania wzrasta u dziecka aż do 50%.
Astma u dzieci może pojawić się również w skutek infekcji górnych dróg oddechowych, jako uczulenie na niektóre leki (np. na aspirynę), być konsekwencją wysiłku fizycznego lub reakcją na zanieczyszczenie środowiska.
Objawy astmy a rozpoznanie choroby
Do typowych, najbardziej charakterystycznych objawów choroby należą suchy, uporczywy kaszel, świszczący oddech, utrata tchu, ucisk w klatce piersiowej oraz napady duszności, niekiedy także nieżyt nosa. Bardzo często objawy w nasilonym stopniu występują w nocy, nad ranem lub kilkanaście minut po wysiłku fizycznym.
Objawy astmy u dzieci są różne, w zależności od wieku. U najmłodszych dzieci astma objawia się zazwyczaj przewlekłym kaszlem oraz świszczącycm oddechem. Typowe są tu także objawy zbliżone do objawów infekcji górnych dróg oddechowych.
U dzieci starszych astma będzie miała charakter bardziej napadowy. Suchy, męczący kaszel pojawiający się w określonych porach dnia (najczęściej rankiem lub nocą) lub po wysiłku fizycznym, duszności i świszczący oddech – to charakterystyczne objawy astmy u większych dzieci.
Leczenie astmy
Leczenie astmy u dzieci jest bardzo trudne, dlatego w przypadku tej choroby trafne jest powiedzenie, że lepiej zapobiegać niż leczyć.
W przypadku małych dzieci, których rodzic (lub oboje rodziców) cierpią na astmę lub alergie powodujące astmę, ważne jest, aby nie narażać niemowlęcia na kontakt z potencjalnymi alergenami (pyłki, kurz, dym papierosowy). Pomocne może okazać się także jak najdłuższe karmienie dziecka piersią, które zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby.
Jeśli istnieje konieczność podjęcia leczenia, istotne jest aby próbować złagodzić objawy astmy jak najmniejszą ilością leków. W pierwszej kolejności należy wyeliminować z otoczenia szkodliwe alergeny, będące przyczyną choroby, a więc nie narażać pacjenta na kontakt z kurzem, z sierścią zwierząt domowych czy z dymem tytoniowym. Ważna będzie też próba unikania infekcji górnych dróg oddechowych czy eliminacja z otoczenia chorego dziecka takich substancji wziewnych jak farby, lakiery czy substancji zawierających dwutlenek siarki.
Nie należy narażać dziecka na nadmierny wysiłek fizyczny, który potęguje objawy astmy, ale też niewskazana jest jego całkowita eliminacja. Aktywność fizyczna jest bardzo ważna dla rozwoju dziecka, jednak w przypadku małego astmatyka stopień jej natężenia powinien być pod stałą kontrolą.
Leki na astmę mogą mieć różnego rodzaju postać. Podaje się je zazwyczaj na trzy sposoby: wziewnie – w postaci inhalacji, doustnie – w postaci tabletek lub pozajelitowo. Najpowszechniejszą i uchodząca za najbardziej skuteczną formą jest inhalacja, ponieważ w postaci wziewnej lek dostaje się bezpośrednio do układu oddechowego, a dzięki temu jest bardziej skuteczny i podawany w minimalnej ilości.
Do leków przeciwzapalnych, stosowanych w przypadku astmy należą przede wszystkim kromoglikany, preparaty teofiliny, długodziałające leki B2-adrenergiczne, a do leków objawowych, które łagodzą skurcze oskrzeli należą min. krótko działające preparaty teofiliny oraz krótko działające leki B2-adrenergiczne.
Natalia Łukaszewska
