Wszelkiego rodzaju używki stanowią wielki problem, szczególnie wśród młodych osób. Każdego roku powstają kampanie społeczne, które mają na celu zwrócić uwagę młodzieży oraz ich opiekunów, na skutki jakie niesie stosowanie substancji psychoaktywnych. Nowe działania na pierwszym planie stawiają na formę przekazu, która ma dotrzeć do jak najszerszej grupy. Na czym opierają się ośrodki walczące z plagą uzależnień?
Narkotyki, papierosy i inne używki
Pamiętamy głośny problem dopalaczy. Substancje tego typu były przez pewien czas ogólnodostępne, szczególnie dla młodzieży i dzieci. Władze walczyły z nowo powstającymi punktami, gdzie każdy małolat mógł kupić dopalacze. Mimo coraz większej ilości przypadków zgonów czy poważnych powikłań, jakie niesie stosowanie dopalaczy, temat wciąż pozostawał aktualny i budził niepokój wśród opiekunów i nauczycieli. Sytuacja została unormowana, choć w dalszym ciągu powstają nowe substancje chemiczne, których instytucje nie są w stanie sprawdzać.
Zakazane środki znajdują się na liście substancji psychoaktywnych i nielegalnych w kraju, jednak lista wciąż rośnie, a podziemny rynek kwitnie. I choć problem zmniejszył swoją skalę, wciąż trzeba z nim walczyć, by odciągnąć młodych od chęci sięgnięcia po tego typu używki. Oprócz nich są przecież jeszcze narkotyki, papierosy, alkohol czy inne substancje psychoaktywne. Kto chce, zawsze znajdzie do nich dojście, nie ważne czy niezgodne z polskim prawem. Mimo zakazu sprzedaży tytoniu i alkoholu osobom nieletnim, młodzież i tak sięga po używki, których skutki mogą być tragiczne. W ośrodkach walczących z uzależnieniami nie brakuje młodych osób, ale sytuację można zmienić przez liczne działania profilaktyczne, czego elementem są ogólnopolskie kampanie społeczne.
Temat uzależnień w kampaniach społecznych
Masowe środki przekazu są odpowiednim kanałem dla propagowania treści dotyczących zdrowia i uzależnień. Docierają do szerokiej grupy odbiorców, a jak wiemy, większy zasięg daje szansę na głębsze dotarcie do osób z problemami. Współczesne kanały, takie jak Internet ułatwiają komunikację z młodymi osobami. To właśnie dzieci i młodzież są najliczniejszą grupą użytkowników sieci, co jest wykorzystywane przy kampaniach społecznych. Najnowsza kampania społeczna Głównego Inspektoratu Sanitarnego ma na celu zwiększyć świadomość młodych, na temat zagrożeń jakie wynikają ze stosowania wszelkiego rodzaju używek. Aktualne badania pokazują, że większość polskich nastolatków ma już za sobą pierwsze doświadczenia z używkami, takimi jak narkotyki, papierosy czy alkohol. Statystyki są przerażające, dlatego twórcy kampanii chcą zwrócić uwagę nastolatków na skalę problemu.
Nowa kampania wystartowała pod nazwą „Melanż. Oczekiwania vs. rzeczywistość”. Młodzieżowy żargon oraz nawiązanie do popularnych filmików z sieci ma zainteresować młode pokolenie, które jest jednocześnie głównym bohaterem kampanii. Główny Inspektorat Sanitarny wypuścił do sieci 10 krótkich filmików. Każdy z nich opowiada inną historię, z nawiązaniem do innej substancji odurzającej. Motywem przewodnim jest kontrast pomiędzy oczekiwaniami osoby zażywającej środki, jak jej odbioru przez otoczenie. I tak na jednym z filmików widzimy dziewczynę, która pije piwo, a następnie tańczy i śpiewa na scenie. W rzeczywistości jest kompletnie pijana, ma porozpinane ubrania, a jej popis na scenie nie przypomina występu gwiazdy rocka. Całość nagrywana jest przez obserwatora, który pewnie nie omieszka opublikować żenującego popisu w sieci, czego możemy się jedynie domyślać.
Wyobraźnia zostaje pobudzona i o to chodzi. Zasada kontrastów idealnie pokazuje młodzieży, że skutki stosowania substancji psychoaktywnych są zupełnie inne, niż ich wyobrażenia. Otoczenie odwraca się od upojonych czy odurzonych osób, przygląda się im z odrazą. Pojawia się wstyd i rozczarowanie. Prawdziwa wizja bywa bolesna i żenująca, co ma skłonić do refleksji. Być może młode osoby, które trafią na filmy z kampanii mocno zastanowią się, zanim ponownie sięgną po papierosa czy kolejną butelkę piwa. Filmy są jedynie początkiem kampanii, w ramach której zaplanowano także inne działania. Do marca 2017 możemy oczekiwać kolejnych działań z tego zakresu. Kampania „Melanż. Oczekiwania vs. rzeczywistość” jest skierowana nie tylko do młodzieży. Powinni zwrócić na nią uwagę także rodzice, pedagodzy oraz nauczyciele.
Tego typu kampanie społeczne zawsze mocno zaznaczają swoją obecność w sieci, nawet jeśli w poprzednich latach nie były do końca przemyślane. Już sam fakt, że temat zostaje poruszony, można uznać za mały sukces, dlatego nie bójmy się otwarcie mówić o problemach z używkami i bądźmy czujni, bo może dotyczyć to także naszych bliskich.
Katarzyna Antos
