alergia

Jeszcze kilka dekad temu alergie zdarzały się sporadycznie, obecnie liczba osób cierpiących z ich powodu rośnie z każdym rokiem. Z tego powodu alergie uznawane są za jedną z chorób cywilizacyjnych XXI wieku. Dotyczy to wszelkiego rodzaju reakcji alergicznych, które dają znać, że układ immunologiczny nie działa prawidłowo i atakuje nawet takie substancje, które są dla niego korzystne.

Czym jest alergia?

Pod nazwą alergia rozumie się przede wszystkim nadmierne i nieprawidłowe działanie układu odpornościowego (nadwrażliwość układu odpornościowego). Poprawnie działający układ reaguje tylko na substancje, które faktycznie mogą przynieść uszczerbek organizmowi, natomiast nadwrażliwy uznaje za takie nawet substancje nie będące zagrożeniem. Dochodzi wówczas do pojawienia się reakcji alergicznej (najczęściej natychmiastowej), która może objawić się na skórze lub w postaci problemów z drogami oddechowymi.

Co wywołuje alergię?

Czynnikami wywołującymi alergię, tj. alergenami są białka będące elementem zwierząt, roślin, substancji, które prowokują układ odpornościowy do reakcji. Do najczęściej uczulających (na terenie Polski) należą: pokarmy (głównie owoce cytrusowe, mleko krowie, orzechy), drobnoustroje (grzyby, roztocza znajdujące się w kurzu), jad owadów, substancje chemiczne (zawarte w lekach, farbach, lakierach, konserwanty w pożywieniu), substancje lotne (pyłki roślinne: drzew, kwiatów, trawy).

Ze względu na różnorodność czynników alergennych, różne są również okresy działania ich na organizm. Niektóre alergeny drażnią układ odpornościowy przez cały rok, np. kurz unoszący się w powietrzu niemal w każdym miejscu, inne tylko sezonowo, jak pyłki roślin w okresie ich kwitnienia.

Różnorodne objawy alergii

Kontakt z alergenem wywołuje gwałtowną reakcje układu odpornościowego. Z medycznego punktu widzenia można ją podzielić na: fazę wczesną oraz fazę późną.

Jak sama nazwa wskazuje pierwsza z faz rozpoczyna się już w momencie kontaktu z alergenem, kiedy to układ immunologiczny dostaje informację, że do organizmu wtargnęła substancja mogąca być niebezpieczną. Uwalniana wówczas histamina doprowadza do rozszerzenia naczyń krwionośnych oraz łzawienie oczu, czyli na większą przepuszczalność ciała, co ma doprowadzić do szybszego usunięcia niepożądanego elementu. Tak samo działa pojawiająca się podczas kontaktu z alergenem katar oraz wysypka albo pojedyncze, duże plamy na ciele. W przypadku alergii na substancje lotne często dochodzi także do opuchlizny krtani i niebezpiecznych duszności, natomiast po kontakcie z jadem, np. pszczół, puchnie język.

W fazie późnej, trudniejszej do leczenia, niektóre elementy reakcji alergicznej przybierają formę trwalszą, trwającą nawet kilka tygodni. Dotyczy to głównie objawów związanych z drogami oddechowymi, wówczas nieżyt nosa albo zapalenie oskrzeli (przy astmie oskrzelowej) mogą utrzymywać się nawet do miesiąca.

Mniej spotykanymi objawami alergii są biegunki oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego, zdarzające się głównie w przypadku alergii na składniki pokarmowe.

Karolina Skrzek