Różnego rodzaju alergie to choroby, które nie zawsze dają się łatwo i celnie zdiagnozować. Objawy alergii mogą być identyczne jak objawy innych, niealergicznych chorób, a w związku z tym we wstępnej fazie mogą być z nimi mylone. Szybka i trafna diagnostyka alergii pozwoli nam sprawniej uporać się z męczącym problemem i zapobiec rozwojowi innych chorób.

Czy to alergia?

Wodnisty katar, kichanie, zapchany nos, dolegliwości ze strony zatok, łzawiące oczy oraz różnego rodzaju dolegliwości skórne w postaci bąbli, swędzącej wysypki czy miejscowo zaczerwienionej skóry to typowe objawy alergii. Niektóre z nich łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem. Dlatego bardzo ważne jest, aby żadnej z tych dolegliwości nie bagatelizować, a przede wszystkim nie próbować leczyć ich we własnym zakresie, pomijając konsultację lekarską. Jeśli okaże się, że katar i zaczerwienione spojówki nie mają nic wspólnego z przeziębieniem, a są  oznaką alergii, ważne jest podjęcie jak najszybszego leczenia w tym kierunku. Nieleczone alergie mogą przerodzić się w poważniejsze choroby, takie jak astma.

Przyczyny alergii

Na alergie zapadają małe dzieci, u których najczęstszą przyczyną alergii jest niedostatecznie rozwinięty układ pokarmowy i odpornościowy lub też skłonności genetyczne,  ale też osoby dorosłe, które przez wiele lat nie miały żadnych alergicznych skłonności i objawów. Zastanawiamy się w takim przypadku skąd nagle u nas, osoby dorosłej, pojawiła się alergia na kurz czy pleśń, skoro całe dotychczasowe życie upływało nam bez tej dolegliwości?

W dużym stopniu za alergie odpowiedzialne są czynniki cywilizacyjne, z którymi stykamy się na co dzień, dlatego pacjentów u których diagnozuje się alergię z roku na rok przybywa. Zanieczyszczenie środowiska, infekcje wirusowe, palenie papierosów, leczenie antybiotykami – wszystkie te czynniki środowiskowe ponoszą odpowiedzialność za coraz częstsze zapadanie na choroby alergiczne.

Celna diagnostyka alergii

Jeśli zaobserwujemy u siebie lub naszych bliskich niepokojące objawy mogące wskazywać na reakcje uczuleniowe, jak najszybciej wybierzmy się do lekarza, który przeprowadzi szczegółowy wywiad. Na jego podstawie możliwe będzie podjęcie dalszych kroków związanych z diagnostyką i leczeniem. Jeśli padnie podejrzenie, że cierpimy na alergię, lekarz zleci serię badań, dzięki którym poznamy szkodliwe dla nas alergeny i podejmie odpowiednie leczenie.

Poniżej przedstawiamy charakterystykę typowych i najczęściej wykorzystywanych badań diagnostycznych związanych z chorobami alergicznymi.

Testy skórne

Ich zadaniem jest potwierdzenie lub wykluczenie wstępnej diagnozy lekarskiej. Podczas badania lekarz  nanosi na  nasze ramię bądź plecy specjalną zawiesinę zawierającą szereg  „podejrzanych” o uczulanie nas alergenów. Wyniki testów skórnych są niemalże natychmiastowe – bo już po 15 minutach dowiadujemy się, czy dany składnik będący elementem zawiesiny wywołuje u nas reakcję uczuleniową czy nie. Testy skórne wykonuje się najczęściej jeśli u pacjenta pada podejrzenie alergii wziewnej, tj. na pyłki, kurz, sierść zwierząt czy grzyby pleśniowe.

Donosowe i spojówkowe testy prowokacyjne

Jak sama nazwa wskazuje podczas badania alergeny aplikuje się w postaci inhalacji do nosa lub poprzez zakroplenie spojówek. Jeśli po aplikacji wystąpi u nas  swędzenie nosa, katar czy zaczerwienienie spojówek, oznacza to, że „wyłapany” został szkodzący nam alergen.

diagnostyka alergii

Oznaczenie IgE w surowicy krwi

Badanie mające na celu oznaczenie ilościowe całkowitej i swoistej immunoglobuliny E w surowicy krwi. Badanie to jest bardzo dobrą alternatywą dla testów skórnych oraz prowokacyjnych, które czasami, z różnych względów (np. poprzez przyjmowanie leków zakłócających wynik badania) mogą być niewykonalne lub ich wynik może nie być do końca wiarygodny. Oznaczenie swoistych IgE w surowicy jest ponadto badaniem bezpiecznym i zalecanym w przypadku małych dzieci. Najczęściej wykorzystuje się ten rodzaj badania przy diagnostyce alergii na pyłki, kurz, sierść zwierząt, pleśń oraz pokarmy.

Leczenie alergii

Jeśli na podstawie zaleconych badań uda się trafnie zdiagnozować chorobę i znaleźć przyczynę naszych dolegliwości, wówczas możemy podjąć odpowiednie leczenie.

Pierwszym, zaleconym przez lekarza krokiem, będzie eliminacja z naszego otoczenia szkodzącego nam alergenu. W przypadku alergii pokarmowych będzie to wprowadzenie diety eliminacyjnej, wykluczającej z naszego menu składnik, powodujący przykre dolegliwości. W przypadku np. uczulenia na roztocza kurzu domowego bardzo ważne będzie utrzymanie naszego otoczenia w czystości, a także używanie pościeli antyalergicznych, a nawet pozbycie się wszelkich przedmiotów w których kurz lubi się szczególnie zadomowić (dywany, zasłony, pluszowe zabawki itp.).

Lekarz najprawdopodobniej zaleci nam także odpowiednia terapię farmakologiczną, jednak należy pamiętać, że przyjmowanie leków jedynie osłabia objawy alergii, ale nie jest w stanie całkowicie nas z niej wyleczyć.

Jeśli marzymy o tym, żeby raz a dobrze pozbyć się naszych dolegliwości, możemy poddać się immunoterapii, czyli odczulaniu, które finalnie powinno doprowadzić do całkowitego wyleczenia alergii. Niestety odczulanie jest dość długim procesem, mogącym trwać nawet 5 lat. Warto jednak podjąć ten wysiłek, jeśli alergia utrudnia nam codzienne funkcjonowanie.

Natalia Łukaszewska